Dominante Hond!!!

Als je gaat praten over Dominantie en alles wat daar bij hoort zul je eerst moeten uitspitten wat de werkelijke betekenis is van dominantie, wanneer dominantie voorkomt, wat dominantie voor doel heeft enz. Schrijf maar eens 10 definities op van het woord dominantie en bedenk dan maar eens in hoeverre jij als mens deze definities bezit of gebruikt en waarom enz. Dominantie krijgt dan misschien wel een hele andere betekenis, en is prima toepasbaar op elk mens en elke hond....

Dominantie in de ethologie, dus de gedragsstudie mbt andere dieren is het bezit over een of meerdere bronnen die als relevant worden beschouwd (voedsel, vrouwelijk schoon, water, etc) De enigste karakteristieken die daarin dus van belang zijn in primaire zin zijn "sterker zijn dan de rest" of "slimmer zijn dan de rest" Dit is ook wat je terug ziet in het lineaire dominantiemodel van Mech (die studie met die wolven in gevangenschap) wat dus wel degelijk een bestaand fenomeen is, alleen niet functioneel in onze dagelijkse interactie met honden. 

Geen enkele moderne etholoog zal het bestaan van Dominantie dan ook ontkennen. Sommige gedragstrainers dan weer wel...is het grappige. 

Op het moment dat je gaat kijken naar een roedel honden zie je hierin veel eerder een samenwerkingsverband dan dominantieverhoudingen. Immers, bronnen worden onderling verdeeld en er bestaat geen monopolie op bronnen. Dat is ook logisch want het doel van de hondenroedel is het succesvol grootbrengen van de pups. In het onderzoek van Dr Sunil Kumar Pal is duidelijk dat dergelijke roedels verlaten worden door de moeder rond de 13e week. De roedel zelf (dus de broertjes en zusjes die bij elkaar bleven) groeit uit elkaar rond de seksuele volwassenheid (12 tot 18 maanden) en ook dat is weer logisch om een bepaalde mate van inteelt te voorkomen. 

Vormt zich dan een nieuwe roedel, dan is dit weer puur gericht op het grootbrengen van nieuwe pups. Met andere woorden, elk samenleefverband wat een hond uit vrije wil aangaat is gebaseerd op samenwerking en het eerlijk (en noodzakelijk) verdelen van de verkregen bronnen. Hierin nemen de pups wel degelijk een onderdanige rol in, in die zin dat ze zich gewillig opstellen om te leren van hun ouders (voornamelijk de moeder, maar in specifieke gevallen ook de vader) en natuurlijk vanuit hun zwakte afhankelijk zijn van de verzorging van een ander. Groeien de pups eenmaal op tot volwassenen, dan zijn ze zelf degenen die een ranghoge rol in gaan nemen in verhouding tot hun eigen pups. Naar elkaar toe (reu en teef, de ouders) bestaat er een vrijheid blijheid verhouding...waarin er taken en voedsel onderling nog eens gedeeld worden (laatst voor het eerst documentatie van een reu die voor de moeder eten opbraakte!) 

Maw, honden worden volwassen, en de natuurlijke gang van zaken (voor alle vers vlees voerders) is dat de hond in die opgroei naar onafhankelijkheid en persoonlijke vrijheid gaat. 

Dus of dominantie in de mens-hond verhouding een rechtmatige plaats heeft in de opvoeding? Nee, want dominantie(de monopolie op bronnen) gaat tegen het principe van een roedel in. Deze bestaat wel op het moment dat jij met een dronken kop op het erf van een vreemde hond komt. Jij hebt daar niks te zoeken, dat is van Hem, en dus bijt ie je met een beetje pech in je donder.

Het opvoeden wat de moeder al gedaan heeft voor ons en waarvan wij een hondenleven lang de vruchten mogen plukken zit er wel zo ongeveer op als de pup bij ons komt. In de nieuwe omgeving en in nieuwe situaties zal de hond zich op ons richten en met ons ook bijzonder graag een samenwerking aangaan. In eerste instantie omdat de hond dit nodig heeft (hoe houd ik mij staande in deze nieuwe omgeving, wat zijn de spelregels en, ook niet onbelangrijk, hoe manipuleer ik die?) Uiteindelijk echter gaat een hond zich aan de persoon zelf binden en kan daarin bijzonder empathisch en altruïstisch zijn. Op dit moment is van Dominantie dus geen sprake meer.

Dus wat is nou dat wangedrag? Dat is een hond die ofwel niet geleerd heeft dat er bepaalde grenzen zijn voor mens en dier die, op het moment dat men daar overheen gaat, nadelig zijn voor de roedelvorming (ik vind jou niet meer leuk!) ofwel is het een hond die zich een taak genomen heeft die binnen de roedel uitgevoerd moet worden (waken, bescherming, jagen etc) Sterker nog...we hebben honden eeuwenlang gefokt voor die taken, dus zo vreemd is het niet dat ze die zo eenvoudig kunnen claimen. Zijn ze daar goed in, is er meestal geen probleem. Maar is dat een taak die ze niet goed aankunnen, nou dan heb je een doffe ellende. Die duidelijkheid echter (jij doet dit, en ik doe dat maar we zijn Wel een eenheid) is vaak weg en dat brengt de nodige problemen met zich mee. 

Nog een valkuil is dat je een hond dusdanig mishandelt of intimideert dat er van roedelvorming (of bandvorming) geen sprake meer is. En dan bestaat er inderdaad de kans dat je "eigen" hond je in je donder gaat bijten op den duur. En eerlijk gezegd, heb je het dan waarschijnlijk ook wel verdiend. Vergelijk maar eens voor de lol hoeveel bijtwonden iemand als Turid Rugaas heeft, en hoeveel Cesar Milan. 

Rangen, standen, Dominantie gooi die termen weg in je denken want ze hebben geen enkele relevantie in een samenleven dat dusdanig dynamisch is als dat van ons in deze huidige maatschappij. Je kunt onderhandelen over je takenpakket en het pakket van je hond...en naar gelang de persoonlijkheid van de hond is die tevreden met het een en niet met het ander...en zo ga je samenleven. De ene hond wil een leven lang aan de riem omdat hij die bescherming wil, de andere hond vreet alle riemen in huis op omdat ie daar niet mee kan leven. En past dat niet, zijn de persoonlijkheden en wensen onverenigbaar...dan moet je gaan zoeken naar een andere mens voor de hond-mens combinatie.

Mooi uitgelegd, Kai!

Kai, ik wilde je reactie als super antwoord aangeven maar er ging iets mis!

Echt geweldig verwoord zeg!
Het is toch eigenlijk iets heel bijzonders, een hond en met een hond mogen leven (lijkt mij) !
Het is jammer dat veel mensen daar niet zo tegenover staan en mee omgaan, een hond is niet "zomaar" een hond en "maar" een hond!

Erg mooi Kai...

ik ben niet zo wetenschappelijk onderlegd als mn voorgangers hierboven
maar ik vind, en dat is dan op basis van mijn gevoel, dat Kai wel te gemakkelijk 1 studie als basis neemt en daar toch wel vergaande conclusies uit trekt.

voor mij is dominantie wel aanwezig, maar zoals Bassie omschrijft, het is tussen individuen die elkaar kennen en het scheelt per situatie.

ik weet bijzonder zeker dat mijn hond me op bepaalde momenten probeert "te domineren"of te wel, hij probeert zijn wil aan mij op te leggen, dat kan heel subtiel gaan, en vaak ook minder subtiel. Hoe beter we elkaar leren kenne, hoe minder dit voorkomt, dat wel.
Dit totale vrijblijvende samenwerking geloof ik niet zo in. Wel een samenwerking op basis van eerder opgebouwde verstandhouding.

tis net als met mensen, je kan geweldig samenwerken met een team, maar dat kan alleen als er wel degelijk structuur is binnen het team, ook in de aansturing en "rangorde".
En dan juist kan iedereen op zijn eigen plaats en met zijn eigen talenten zich ontplooien en tot zijn recht komen. Maar dat is voor mij een gevolg van de juiste verstandhouding, dan komen individuen tot hun recht. Dat heeft niets met onderdrukking te maken, maar wel met veiligheid.

bij honden zie ik dat niet anders (ach jee, ik vermenselijk.... maar dat moet dan maar ff).

naar mijn idee nemen honden op basis van hun talenten en kracht, plaats in binnen een structuur.
laat je ze als baas een plaats innemen die ze niet aan kunnen...... dan komen er problemen, ik denk niet dat honden tov in staat zijn dan zichzelf te "reguleren", daar is de aansturing van de baas voor nodig.

Goed uitgelegd Kai, voor het grootste gedeelte kan ik mij hierin vinden!
Alleen hetgeen dat je over Ceasar Milan zegt vind ik wat overtrokken. Hij wordt nooit door eigen honden gebeten. Ik snap waar je op doelt, want hij wordt wel gebeten. Door honden waar iets serieus 'mis' mee is...door toedoen van de baasjes. Zijn eigen roedel leeft juist heel gemoedelijk samen. Ik weet dat er altijd 'negatief' wordt gedaan hier op HP over de CM 'methode', maar zijn 'visie' (vervul de behoefte van je hond, dat is een must)komt vaak overeen met wat vele hier zeggen.

In het begin maakte ik me ook druk en dacht ik dat Moos wel eens een 'dominante' hond zou kunnen zijn. Gelukkig heb ik me goed ingelezen en geleerd dat hier niks mis mee is. dat dominant zijn niks negatiefs is. Moos 'spreekt' de hondentaal inmiddels super en voelt precies aan hoe hij zich dient te gedragen. Hij is bijna twee en ik merk dat hij 'zelfverzekerder' wordt in vergelijking met vorig jaar, wat uiteraard logisch is. Heerlijk om die ontwikkeling te zien.

Voor mij heeft Dominant gedrag alles te maken met motivaties. Hoe sterk is de motivatie tot het verkrijgen of behouden van een bepaalde bron en altijd in relatie tot ander individu. Sommige honden zijn hierin sterker gemotiveerd terwijl andere honden veel minder sterk gemotiveerd zijn. Maar de motivatie is ook weer afhankelijk van de situatie en relatie en dus geen statisch gegeven. Volgens mij ontstaan er alleen dan problemen wanneer sterke motivaties van twee of meerdere individuen in sociale relatie botsen met elkaar.

Maar zoals ik ervaar zijn onze honden in de manier waarop ze samenleven met ons juist heel tolerant. In elk geval de hond ten opzichte van ons, getuige wat ze zich allemaal laten welgevallen. Die tolerantie is waar wij nog veel van kunnen leren, het is namelijk geen leven om steeds hele sterke motivaties te hebben (je punt te maken)  en daarover 'te strijden'. Dat is waar het vaak mis gaat. Veel mensen menen alles op alles te moeten zetten om 'de baas' te zijn en zetten allerhande middelen en gedrag in om te bevestigen dat zij 'de baas' zijn. Terwijl wij al lang in het voordeel zijn omdat we in belangrijke mate de basisbehoefte van een dier beheren. Onze huishonden zijn geen jagers meer.

Een misvatting die ik ook veel lees is dat er een 'soort van angst' leeft dat de hond er op uit is om de mens te domineren. Terwijl dat helemaal niet kloppend kan zijn. Dominant gedrag komt voort uit de motivatie tot verkrijgen of tijdelijk behouden van bepaalde bron/middel in relatie tot ander individu. Een mens is geen bron/middel op zich. En juist hierop zijn veel misverstanden gebasseerd en dat vind ik jammer.

Heel veel problemen die mensen tegenkomen in de relatie met het dier berusten niet op dominantieproblemen. Vaak hebben ze te maken met het onvoldoende aangeven en/of respecteren van grenzen en omgangsregels, vice versa. Maar ook met onduidelijkheid, gebrek aan vertrouwen en ga zo maar door.

Ik heb heel lang het woord dominantie gemeden omdat er zo ongelooflijk veel verwarring, maar vooral bangmakende ideeen bij leven die tot veel gebrek aan vertrouwen en tolerantie hebben geleid. Zolang je niet helder hebt wat dominant gedrag nu eigenlijk is kun je er ook niet echt over discussieren.

@Bassie, wanneer een contact is tussen twee personen is er in ethologische zin altijd sprake van een relatie, zij die nu kortstondig en instrumenteel of niet. Je moet relatie zoals de term in de ethologie gebruikt is ook niet verwarren met het gebruik van dit woord in de volksmond. Er is dus sprake van een relatie als een persoon aanspraak maakt op een bron en de ander die bron verdedigt, zo is het dus zelfs mogelijk voor solitaire dieren om een dominantie interactie te voeren'
Wat betreft dat dominantie geen betekenis heeft in ons huidige samenleven, daarmee bedoelde ik het samenleven tussen mens en hond in "de roedel" waarvan het delen van bronnen dus een basale eigenschap is. Niet alleen van mens naar hond overigens, maar ook andersom. De jachthond die prooi afgeeft, een hond die in een hongersnood een bij elkaar geschraapt restje deelt met zijn mens, allemaal stukjes werkelijkheid tussen mens en hond. De huidige "samenleving" dus maatschappij staat uiteraard bol van de dominantieverhoudingen. Geldzaken, oorlog om olie, ruzie om de afstandsbediening, jij blijft van mijn vrouw af, etc. 

Grote uitdaging voor onze soort, in mijn optiek, om deze rangorde systeem om te gaan zetten in harmonische verhoudingen in de komende decennia.

@Goja, helaas is het zo dat onderzoek naar vrije honden interacties op een vrij laag pitje staan. Pal doet hier dus onderzoek in maar in de jaren 80 was er bijvoorbeeld ook onderzoek van Bekoff over eenzelfde onderwerp, namelijk groepvorming tussen vrije honden. Er is ook onderzoek geweest, maar daarvan ontsnapt me de naam van de onderzoeker, die in het stadsleven gekeken heeft naar interacties tussen vrije (zwerf dus) honden. De basis van mijn claims is dus niet "enkel" het onderzoek van Pal...maar het unieke van zijn onderzoek maakt hem wel behoorlijk spraakmakend  

Het kijken naar natuurlijk hondengedrag van vrije honden is belangrijk omdat het heel inzichtelijk maakt hoe honden vanuit Al hun natuurlijke gedrag handelen, en niet vanuit het natuurlijke gedrag dat wij als mensen toelaten...dat laatste geeft namelijk een vertekend beeld van de hond als dier. Zo Kun je moeder en jong 4 jaar samen laten leven, maar duidelijk is ook dat dit er in de natuurlijk geheel anders aan toe gaat.

ik heb een tijd contact gehad met een gedragsdeskundige die er van overtuigd was dat maar heel weinig van de honden die bij en met mensen leven (onze huishonden dus) waarlijk geestelijke volwassenheid bereiken.......

en voor mij verandert dat de zaak dan ook wel weer
want dan kan een onderzoek dingen uitwijzen bij honden die wel tot volle volwassenheid komen, maar mag je dat doortrekken dan naar onze huishonden?

ik denk trouwens wel degelijk dat een hond kan en wil domineren, alleen moet je dat niet (ook dan niet) als iets kwaadaardigs zien, het is gewoon interactie, verhoudingen die altijd in beweging zijn, van 2 kanten. ik zie "domineren" in die vorm dus ook helemaal niet als iets engs, tis grenzen verkennen, en de ene hond zal daar vele malen meer de neiging toe hebben als de andere.

dat mensen ooit komen tot een harmonieus bestaan met elkaar.... nou, vindt je heel erg Kai, dat ik dat echt pure utopie vindt, onbereikbaar voor de mens, mij lijkt het dat maar bijzonder weinig mensen echt alleen maar het belang van hun medemens op het oog hebben. kijk in deze wereld en zie.......de heerszucht (altijd ten koste van een ander, opzettelijk)

Maar heerszucht is niet de "dominantie" die ik zie en bedoel bij honden
die hebben niet het ongeluk van de ander op het oog, wel hun eigen belang.
pas in een heel ver stadium waarin hond en mens elkaar helemaal verstaan zal een hond mischien zijn eigen belang opzij zetten voor dat van zijn roedelgenoot, maar of dat heel vaak voorkomt....... ik waag het te betwijefelen.

Bassie: lezen he
ik zeg niet dat het zo is, het was haar mening..........
die zeker het overdenken waard is (vind ik)

ik moet trouwens helemaal niks ik zou niet weten waarom
 maar goed dan nog maar eens
ik denk, en ervaar en ervaren heb, dat honden in min of meerdere mate (ligt per hond verschillend in welke mate) sturing willen geven aan situatie's, dingen proberen af te dwingen en daar over "onderhandelen", al dan niet subtiel.

dat onderhandelen/proberen/proberen te sturen, zie ik als "domineren" en de mate daartoe dat de hond dat doet of toe in staat is, "dominantie".

Ik denk dat 'dominantie' alleen in de mensenwereld bestaat, wij maken het.
Zoals ik het woord zie is het een gedrag wat voortkomt uit het ego en dieren hebben geen ego.
Een hond die in onze ogen dominant is, is gewoon een dier met een sterk gedrag en doet of probeert wat alle honden doen, alleen zal de een het wel voor elkaar krijgen en de ander niet, of moeilijker. Volgens mij heeft dat alles eerder te maken met "de sterkste overleeft".
Als een hond bij ons mensen dominant genoemd wordt is dat vlgs mij eerder dat wijzelf onze grens of waarde niet genoeg aangeven/ durven aangeven, of dat we zelf dominant zijn en het dier niet in z'n waarde te laten. Dan past die niet in het plaatje dat wij bedacht hebben,( hoe het zou moeten zijn).

Dominantie heeft alles te maken met wie iemand is, het karakter bepaald de maat van dominantie, en dus is het gewoon een erfelijke aanleg niets meer en niets minder. Een aantal definities van dominantie zijn bijv.
- overheersen.
- macht.
- overtreffen.
- gezaghebbend.
- toonaangevend.
- zelfverzekerd
- enz.
Elk levend wezen, ook de hond, is uitgerust met deze gaven, en kan deze gaven op elk niveau gebruiken/misbruiken. Het zijn geen slechte of negatieve gaven juist positief als het gaat om het sociale, ze kunnen negatief worden gebruikt maar dat is heel wat anders. Iedereen heeft deze erfelijke aanleg nodig anders kunnen we niet functioneren in een groep.
Elk levend wezen zal dan ook reageren naar vreemden toe zoals zijn karakter is(de mate van dominantie dus) dit hoeft niet gelijk naar boven te komen bij de eerste ontmoeting maar dan zet je dus wel een soort van masker op, wat ik honden overigens niet gauw zie doen in vreemd gezelschap, juist meer in de eigen groep.  
Vanuit de maat van dominantie vloeit de motivatie voort, motivatie is een innerlijke prikkel om iets voor elkaar te krijgen, om een bepaald doel te bereiken. Des te dominanter des te meer drive om bepaalde dingen voor elkaar te krijgen, hoe minder dominant des te meer loop iemand achter iemand anders aan.
Dominantie is dus een zeer positieve aanleg die aanwezig is in elk levend wezen, dominantie geeft mogelijkheden om te heersen/leiden maar geeft ook mogelijkheden om overheerst/geleid te worden. Dominantie is dus nodig wanneer wezens gaan samenwerken, samenwerking is een woord wat aangeeft dat een ieder zijn gaven gebruikt ten behoeve van de sociale structuur waarbinnnen je leeft, zou dominantie hier ontbreken dan wordt het samenwerken een chaos.

Whoeps!...dubbel.

Des te dominanter des te meer drive om bepaalde dingen voor elkaar te krijgen, hoe minder dominant des te meer loop iemand achter iemand anders aan. 
(de quote werkt niet, dus vandaar even in copy/paste)


Vind ik niet, hoor! Een tolerant of meegaand iemand kan net zoveel drive hebben, dat zijn twee heel verschillende dingen. Dingen willen doen, ondernemen, je talenten gebruiken hoort allemaal over 'drive hebben', maar hoeven niks met macht, overheersing of gezag te maken te hebben. 
Een schilder of beeldhouwer hoeft niet dominant te zijn om zich met veel zin op z'n werk te storten.
Ik zie geen enkel verband tussen deze dingen.