Epilepsie bij honden

plaats een nieuw onderwerp in het hondenforum meest recente onderwerpen in het hondenforum

tinneke (Gast)

hallo lisette is dat het zelfde of gardenal??? dank en nogmaals sterkte liefs tinneke

Helaas, dit onderwerp staat op slot.

Dit komt doordat het onderwerp niet meer recent is en in het hondenforum archief terecht ik gekomen.
Als je over "Epilepsie bij honden" wilt praten in het hondenforum dan kun je het beste een nieuw onderwerp aanmaken

honden page profiel astridastrid

honden foto van astrid

Dag allemaal,

ook onze hond lijdt aan epilepsie en wij lijden mee. Ik heb het dagboek van onze Ginger online gezet, met daarbij ook veel nuttige informatie over epilepsie. Het is te vinden op: http://epilepsiebijhonden.hyves.nl/

Met vriendelijke groet,

Astrid en Ginger.

Angela (Gast)

hallo allemaal. ik moet ook even mijn verhaaltje kwijt.

wij hebben een bordeaux dog Genaamd Donny. we hadden hem meegenomen bij een puppykennel in baarle-hertog toen hij 4 maanden oud was.
gelijk de eerste maanden al problemen mee gahad. ook een gebroken staartje waar wij niks van af wisten.
nu zijn we 3 maanden verder en heeft onze donny last van angstaanvallen en epilepsie. de angstaanvallen zijn een wat lichtere vorm van epilepsie,maar hij heeft al een paar x een echte toeval gehad.

nou is er gisteren bloedonderzoek gedaan. en daar moeten we dan tot maandag op wachten.dit is erg vervelend. we denken namelijk dat het niet in z'n bloed te zien zal zijn maar dat het in zijn hersenen zit. nou we gaan er aan onderdoor. ik durf hem niet meer uit te laten omdat hij het al 7x buiten heeft gehad. gister 2x binnen. we zijn ten einde raad

Groetjes
angela

honden page profiel Melissa!Melissa!

honden foto van Melissa!

Hallo

onze beagle heeft ook epilepsie, zware toevallen en soms ook meerdere keren per dag, ze krijgt de aanvallen in haar slaap
de laatste tijd worden ze erger en erger en vermeerderen ze alleen maar

gisteren is uit het zoveelste bloedondezoek gebleken dat de waarden gardenal in haar bloed te laag zijn dus moeten we haar nog een half pilletje per dag meer geven, ze krijgt er nu dus 2 en half per dag

soms blijft ze bij bewustzijn tijdens een aanval en dan krijst ze heel het straat bij elkaar
ze bijt tijdens een aanval ook constant op haar lipjes waardoor de bloedspatters steeds in het rond vliegen

het doet echt pijn om haar zo te zien lijden
soms weten we niet meer wat we moeten doen
het is eigenlijk een heel opgewekt hondje, ze speelt en wandelt zeer graag...maar die blijheid kan zo ineens omschakelen naar een aanval

groeten, melissa

honden page profiel astridastrid

honden foto van astrid

Hoi Angela en Melissa,

vraagje. Bij wie staan jullie honden onder behandeling?

Mvg. Astrid.

angela (Gast)

hee astrid.
bedoel je naar welke dierenarts wij gaan?
Dierenkliniek de heuvel in breda.

bloedonderzoek stelde primaire epilepsie vast en we hebben nu phenoral 50mg tabletten gekregen. en nu gaat het tot nu toe wel beter met hem.


groetjes
angela

honden page profiel astridastrid

honden foto van astrid

Hoi Angela,

mooi dat het nu beter gaat. Jouw vorige bericht klonk nogal wanhopig, vandaar mijn vraag. Mocht de medicatie niet goed aanslaan, dan is het verstandig om een verwijsbrief te vragen voor een specialist. De kennis van de meeste dierenartsen over epilepsie is meestal maar beperkt.

Groetjes,

Astrid.

honden page profiel JacquelineJacqueline

Hoi Lisette
Heel veel sterkte ook al ben ik wat aan de late kant.
Met Bobby ging het tot vandaag goed.
Vandaag had hij voor het eerst weer een heftige aanval.

Groetjes Jacqueline

loes (Gast)

Hallo Sabine,

Onze hond Frits heeft vandaag zijn eerste aanvallen gehad
Frits is een Franse Buldog en hij is 7 jaar.
Hij heeft ook een zware hernia, vanmorgen had hij zijn eerste aanval
ik ben ontzettend geschrokken en dacht dat hij zou stikken
want ik herkende het niet gelijk als epelepsie, inmiddels heeft hij er nu al 4 achter de rug, ik ben met hem bij de dierenarts geweest
hij heeft nu medicijnen phanoral 50 mg.

Verder onderzoek is voor Frits niet haalbaar vanwege zijn gezondheid, en te veel opwinding waar hij bijna onder bezwijkt.

Ik ben onafgebroken bij hem en heb vrij genomen van mijn werk uit angst dat ik hem anders niet kan troosten.

Gelukkig is er internet want daar lees je meer dan de dierenarts vertelt.

Als hij een aanval heeft blijf ik bij hem zitten, en praat tegen hem
zodat hij weet dat hij niet alleen is en veeg zijn mond schoon wat
helemaal onder het schuim zit.

Wat kan ik eventueel nog meer doen dan dat?

Bedankt voor je aandacht

groetjes

Loes

honden page profiel astridastrid

honden foto van astrid

Hoi Loes,

neem eens een kijkje op mijn Hyve: http://epilepsiebijhonden.hyves.nl/
Op deze pagina vindt je het epilepsie dagboek van onze hond, maar ook een link naar een informatieboekje, geschreven door een specialist.

Groetjes,

Astrid.

heck (Gast)

mijn hond yorkshire terrier gecast reu 3 jaar oud,nooit gezondheidsklachten,lag opeens zonder aanwijsbare reden op zijn rug met alle 4 zijn poten in de lucht.had zijn tong aan 1 kant uit zijn bek hangen en haalde heel licht en langzaam adem.zijn ogen stonden wagenwijd open zonder iets te zien.In eerste instantie leek het of hij dood was.Zuurstof in zijn bekje geblazen waarna hij toch wat bijkwam.Hij had ook zijn urine laten lopen.Na een tijdje en vlak bij huis heb ik hem op zijn pootjes gezet waarna hij wat zwabberende stappen zetten als of hij dronken was.keek me aan en wilde opgetild worden,wat ik gedaan heb.zou dit epilepsie kunnen zijn?
ga in ieder geval ook naar de da.

honden page profiel engelinaengelina

honden foto van engelina

Rambo onze hond van bijna 3 jaar heeft epileptie.Hij was niet ingeent toen wij hem kochten en hij had toen geen epileptie we besloten hem te laten inenten en zijn eplileptie is toen begonnen.
Als hij een aanval krijgt gaat hij tegen een van ons aan staan en we zien dan aan zijn blik dat hij een aanval krijgt.We beginnen dan tegen hem te praten en in het begin zie je dan dat hij er op reageert .Zodra de aanval doorzet laat hij zijn urine en ontlasting lopen.We blijven dan met hem praten en aaien hem.
Als hij dan weer goed bij komt dan is hij erg verdwaasd.De eerste tijd na een aanval word hij niet los gelaten in het bos omdat hij dan tijdelijk niet begrijpt wat je van hem verlangt
HIj heeft eens in de 2 a 3 maanden een aanval die dan erg heftig zijn.
Na een heftige aanval moeten we hem ook roepen als we de tuin in lopen zodat hij reageert anders is hij soms boosaardig tegen mij en de kinderen

honden page profiel    Ilja & ***Sterre** Ilja & ***Sterre**

honden foto van    Ilja & ***Sterre**

Hoi Ina,

Eén advies; kom niet aan Rambo als hij een stuip krijgt en praat niet tegen hem...
Iedere aanraking, ieder geluidje veroorzaakt een nóg grote onweersbui in z'n koppie..
Laat hem met rust op zo'n moment...

Als hij net een toeval heeft gehad dan is hij behoorlijk de weg kwijt..
Vaak moet alles opnw. ingeprent..

Ook dan kan je hem beter met rust laten tot hij weer 'bij de les' is..
De want dat hij kan gaan bijten is reëel aanwezig gewoon omdat hij even niet weet waar hij is en wie jullie zijn...

Lees eens wat meer over epilepsie..
Daar kan je lezen dat dit soort dingen - die ik nu schrijf - wordt geadviseerd..

Sterkte, lieve groet, Ilja

honden page profiel ingewullemaningewulleman

Hoi Sabine

Gewoon even om mijn hart te luchten. Had een beagle van 13 die vorige maand haar eerste aanvasl van epilepsie kreeg. Urine over de vloer, hond hele dag van slag af. Twee dagen ging het weer beter alsof er niks aan de hand was maar ik was bang, bang om ze alleen te laten. Op dinsdag 14 april zijn we getrouwd en op donderdag kreeg ze een reeks van meer dan veertien aanvallen in een uur tijd. Ze had de hele keuken onder gepist en gescheten, sorry voor woordgebruik, ze had een keukenstoel op haar gekregen. Maar goed de dierenarts die kwam erbij maar die kreeg haar er niet uit. 24u is de arts bezig geweest om haar eruit te krijgen maar het wou niet lukken. Dus de vrijdag om 21u op 17 april hebben we besloten om haar te laten inslapen. Met veel pijn in ons hart. Artsen die zeggen dat een hond zijn of haar tong niet kapot kan bijten hebben ongelijk. Mijn Tessa dèr tong die hing met een velletje vast, haar hele bek zat onder het bloed. Na bloed controle bleek ze een of ander hersen infarct te hebben gehad. Maar met dit bericht wou ik even mijn hart luchten en laten weten dat een hond met epilepsie wel degelijk zijn tong kapot kan bijten. Ik ben blij dat ze dertien jaar gezond is geweest zonder mankementen, want als ik sommige verhalen lees van puppies en jonge honden dan doet mijn hart zo zeer. Voor een eigenwijze Beagle kon ze heel makkelijk los lopen en luisterde ze heel goed behalve als het op eten aan kwam, maar voor degene die van plan zijn om een Begle te kopen ga aub naar hondenschool voordat er weer een eigenwijze niet luisterende Beagle in het asiel wordt gegooid. Gelukkig kan ik mijn verdriet kwijt bij mijn achtergebleven Beagle Lies, die is pas drie, komt uit het asiel, maar luistert stukken minder. Als er iemand is die graag wil praten over Beagles of over epilepsie, dan zie ik het wel. Mijn hart doet weer een stukje minder pijn maar de leegte zal er altijd zijn. Zelfs nu bij de herinnering komen de tranen weer op. Verdorie, dat lege gat in je hart doet zeer.

honden page profiel    Ilja & ***Sterre** Ilja & ***Sterre**

honden foto van    Ilja & ***Sterre**

Hoi Inge,

Ja, het doet vreselijk pijn dat grote gat in je hart..
Mijn Jip was pas zes jaar..
Kwam ook niet meer uit de aanvallen..

Fijn dat je nog een lieverd hebt waar je je verdriet mee kan delen...
Ik hoop dat ze gezond mag blijven en naast jou heel oud mag worden.. ;-)

Ik wens je heel veel sterkte...

Lieve groet, Ilja

natasja (Gast)

Hoi sabine,

Ik heb een vraagje. Mijn hond heeft epilepsie en dat is een tijd lang goed gegaan met medicijnen. Nu merkte ik dat ze agressief werd van die medicijnen maar dat kon volgens de dierenarts niet. (fenobarbital) bij mensen is dit dus wel bekend. Nadat er een pupje agressief geworden is na het gebruik van fenobarbital was ik ervan overtuigd dat het daar ook door kwam (voorheen was ze nooit agressief) en dit is een paar maanden goed gegaan. Nu heeft ze net een cocktail enting gehad en kort daarna kreeg ze haar eerste aanval weer. Nu vraag ik me af in hoeverre vaccinatie kwaad kan met epilepsie. Via google heb ik al het een en ander gevonden. Heb jij daar ervaring mee?

groetjes natasja

honden page profiel    Ilja & ***Sterre** Ilja & ***Sterre**

honden foto van    Ilja & ***Sterre**

Ter informatie;

Epilepsie en triggers

BHT/BHA/Ethoxiquine; de triggers van vele 'volksziekten' onder onze huisdieren.

Elk huisdier/fokdier heeft belang bij BHT, BHA en Ethoxvrije voeding!!! In voeding wat je zelf samenstelt of Komplete Vers Vleesvoeding (KVV) zitten deze zwaar kankerverwekkende stoffen gelukkig niet verwerkt.

Helaas zitten in heel veel brokvoeders en blikvoerders o.a. deze stoffen en nog vele andere foute additieven verwerkt. Deze foute additieven werken in op het immuunsysteem en op medicatie van bv. honden met epilepsie en andere vormen van (autO-)immuunziektes.

Tezamen met het overenten van onze huisdieren (en niet in de laatste plaats slecht fokbeleid), is het niet verwonderlijk dat er zo vele honden met (autO-)immuunziekten rondlopen.

De brokkenmerken welke bv. bij dierenartsen en speciaalzaken te koop zijn, bevatten tegenwoordig erg veel sojaschroot.

Het is voor de producent immers een goedkoop eiwit.
Door vertegenwoordigers van een zeer welbekend brokkenmerk wordt soja de hemel in geprezen.
Dr. Jean Dodds heeft hier een studie naar gedaan.
Zie hieronder wat voor schadelijke effecten dit heeft op dieren.

In het rijtje 'graan- en glutenvrij' moet ook zeker soja genoemd worden.

Dat verse voeding een belangrijke factor is voor het onderdrukken van epilepsie is een feit, NAAST de medicatie en deskundige begeleiding waar vele honden helaas niet onder uitkomen.

Door oververhitting van de grondstoffen uit brokvoeding worden belangrijke vitamines, mineralen en aminozuren 'toxisch' waardoor tekorten kunnen ontstaan. Hierdoor worden o.a. Taurine en Selenium slecht opgenomen in het hondenlichaam.

http://www.canine-epilepsy.com/healthydiet.html

Taurine is o.a. nodig bij:
aanmaak van het darmslijmvlies, regulatie osmotische druk, bescherming tegen ophoping van calciumionen, oxidatieve stress, membraanstabilisatie (denk aan hartritme stoornissen!), neurotransmitters, oogfunctie, glucosestofwisseling, immuunsysteem (witte bloedcellen die kunnen beschermen tegen virussen en bacteriën), vruchtbaarheid (spermacellen), gal stroom regulatie (denk aan het voorkomen van galstenen), bescherming longweefsel (astma), groei en ontwikkeling (groeivertraging), verhoogde cholesterol, cardiovasculaire aandoeningen (kalium en magnesium blijven door taurine binnen de cel), regulatie glucose spiegels.
Kortom een belangrijk zwavelhoudend aminozuur!

Taurine zit vooral in vis en orgaanvlees als runderhart.
Nu is het niet de bedoeling kilo's vol taurine- en seleniumhoudende vers producten te geven.
Mijn honden zijn gezond en krijgen bv. hooguit 2x per week 100 gram lams - of runderhart en 1x per week een vette vis als makreel of zalmkop.
In die zin kun je niet 'over-supplementeren' met vers voer en komt het een hond alleen maar ten goede.

Pas evenwel goed op met het echt supplementeren van allerhande voedings-/ en vitaminesupplementen uit poedertjes en potjes.
Dit zou ik zeker niet aanbevelen en al helemaal niet zonder deskundige begeleiding van een holistisch dierenarts c.q. specialist (wel ben ik een groot voorstander van Probiotica onder pagina Antibiotica aangegeven en onder de genoemde omstandigheden).

Er zijn nogal wat 'triggers' waardoor epilepsieaanvallen kunnen worden opgewekt.
Ik noem er hieronder maar een paar:

Honden met epilepsie kunnen triggeren op bepaalde geuren uit kruiden en essentiële oliën.
Het is raadzaam hier rekening mee te houden en alleen kruiden te gebruiken waar blijvend goed op gereageerd wordt.

Maar ook TE plotse verandering van voer (bv. van brok naar vers) ZOU een aanval KUNNEN opwekken, omdat het allemaal zo lekker is.
Ik zeg met nadruk ZOU KUNNEN want het merendeel van epilepsiehonden op vers voer functioneren juist erg goed op deze manier van voeden.

Eerste Epilepsie-gen bij honden geïdentificeerd

Met grote dank aan dr. Linda Jansma, haar zienswijze op vaccinatieschade en epilepsie.
Aspecten van vaccinatie als oorzaak voor aanvallen bij epilepsie
in honden. Met extra aandacht voor het distemper vaccin.

Linda Jansma

Almere, 1999

Begrip epilepsie

Ter verduidelijking van het begrip epilepsie volgt eerst een aantal verklaringen met betrekking tot uitdrukkingen die gebruikt worden bij het beschrijven van het onderzoek.

Er bestaan twee soorten epilepsie:

Primaire epilepsie; ook wel idiopatische, genetische of ‘echte’ epilepsie genoemd. Voor dit soort epilepsie is meestal geen oorzaak te vinden. De diagnose wordt gesteld door alle andere oorzaken uit te sluiten.
Primaire epilepsie ontstaat meestal als de hond een leeftijd heeft tussen 6 maanden en 5 jaar.

Secundaire epilepsie; waarbij een aanwijsbare oorzaak te vinden is.
Er zijn tal van oorzaken voor secundaire epilepsie, waarbij het doel van de behandeling is, de oorzaak weg te nemen, wat echter meestal moeilijk is, omdat de oorzaak vaak niet duidelijk is vast te stellen.

Epilepsie bestaat uit het herhaaldelijk optreden van aanvallen.
Bij honden zijn er drie soorten aanvallen te onderscheiden.

Partiële aanvallen; waarbij bepaalde delen van het lichaam betrokken zijn, zoals bijvoorbeeld stuiptrekken, vlieghappen, zenuwtrekjes in het gezicht of het trekken met een oor.

Gegeneraliseerde aanvallen; ook wel grand mal genoemd.
Deze aanvallen bestaan uit twee fasen:
de tonic en de clonic fase.
De tonic fase is herkenbaar aan het omvallen van het dier, verlies van bewustzijn, het verstijven van de poten en krampen van het hele lichaam.
Soms stopt ook de ademhaling.
Deze fase duurt gewoonlijk ongeveer 10-30 seconden.
De clonic fase bestaat uit het bewegen van het hele lichaam, waaronder het heftig bewegen van de poten. (het zogenaamde ‘lopen’)

Bij beide fasen kan ook de controle over blaas of darmen wegvallen en kan er salivatio optreden. In sommige gevallen verschijnt er schuim om de mond.

Atypische aanvallen; welke niet in te delen vallen bij de vorige twee soorten.

De meeste aanvallen zijn in drie fasen in te delen:

De aura is de beginfase voor de werkelijke aanval
De hond is onrustig en vertoont soms afwijkend gedrag.
Het dier kan aanhankelijker worden, of zich juist terugtrekken.
Soms is er een vreemde blik in de ogen te zien.
De aura kan enkele minuten tot enkele dagen aanhouden.

De ictus is de werkelijke aanval
De hond valt om, verstijfd gedurende een korte periode (± 30 seconden), gevolgd door ontspanning, waarbij krampen en heftige beweging met de poten optreden.
De ictus duurt ongeveer 1-3 minuten.

De post-ictale fase is de periode na de aanval.
De hond komt bij bewustzijn, krabbelt overeind en is meestal een poosje de kluts kwijt.
Sommige honden hebben extreme honger of dorst.
Vaak zien ze slecht en hebben moeite met bewegen.
Enkele honden zijn vlak na de aanval overactief en anderen zijn juist geheel uitgeteld.
De post-ictale fase kan enkele minuten tot enkele dagen duren.

Buiten de genoemde soorten aanvallen, zijn er een tweetal bijzondere vormen van een aanval, waar extra aandacht aan besteed moet worden:

Clustering

Dit is wanneer een hond meerdere aanvallen op een dag heeft, waarvan hij tussentijds niet voldoende hersteld, dus waarbij geen herkenbare post-ictale fase optreedt.

Status epilepticus

Hierbij is sprake van een aanval, die langer dan enkele minuten duurt, waarbij de hond niet of nauwelijks bij bewustzijn komt.
Elke aanval wordt gevolgd door een nieuwe, waardoor de aanvallen eindeloos door kunnen gaan.

Algemene inleiding

De oorzaken voor het ontstaan van epileptische aanvallen bij honden lopen sterk uiteen.

Het feit dat alle honden verschillend reageren op medicaties, voedsel, en indrukken van buitenaf, kan toegewezen worden aan de verschillen in algehele geaardheid, zowel fysiek als mentaal. Hierdoor is moeilijk vast te stellen waardoor de eerste epileptische aanvallen zich openbaren.

Epilepsie is een aandoening die kan voorkomen in honden van alle rassen. Bepaalde rassen zijn gevoeliger dan andere, waaronder de Belgische Tervueren, Duitse Herder, Border Collie, Golden Retriever en Labrador Retriever, Dalmatiër en Poedel de hoofdgroep vormen (Oliver, Handbook of Veterinary Neurology, 1997).

Voor genoemde hoofdgroep geldt, dat er meestal geen aanwijsbare oorzaak voor de aandoening te vinden is (primaire epilepsie), maar vaak echter zijn er medische oorzaken waarbij epilepsie tot het ziektebeeld behoort.
De belangrijkste oorzaken zijn hersentumoren, infecties, toxica, stofwisselingsziekten, trauma’s en voeding.

De meeste oorzaken voor epilepsie zijn in te delen naar leeftijd (tabel 1).
Tussen de beginleeftijd van primaire (‘echte’, generieke, of idiopatische) en secundaire epilepsie (met aanwijsbare oorzaak) bestaat een duidelijk verschil, waardoor niet met zekerheid gezegd kan worden wat de veroorzaker is.

Tabel 1. Oorzaken voor epilepsie ingedeeld naar leeftijdsgroep

Leeftijd/classificatie en Oorzaak
<1 jaar
Toxisch: zware metalen (lood), strychnine, tetanus
Infectieus: distemper, encephalitis, diverse infectieziekten
Metabolisch: hypoglycemie - kortdurend, enzymdeficientie, hepatische encefalopathie
Voeding: Thiamine, parasieten
Traumatisch: acute verwonding aan het hoofd

1-3 jaar
Genetisch: primaire, idiopatische epilepsie (kan eventueel al ontstaan op de leeftijd van ± 6 maanden. Enkele keer ook als boven.

>4 jaar
Metabolisch: hypoglycemie, cardiovasculair, hypocalciemie, hepatische encefalopathie
Neoplastisch: primaire of metastatische hersentumor

Tussen de beginleeftijd van primaire (echte’, generieke, of idiopatische) en secundaire epilepsie (met aanwijsbare oorzaak) bestaat een duidelijk verschil, waardoor niet met zekerheid gezegd kan worden of invloeden van niet-neurologische aard een oorzaak zijn voor het tot uiting komen van epileptische aanvallen.

Omdat secundaire epilepsie in de meeste gevallen begint in de nog jonge pup, kan verondersteld worden dat de eerste volledige vaccinatie (op de leeftijd van ongeveer 12-14 weken) een veroorzaker is van het tot uiting komen van de aanvallen, terwijl bij primaire epilepsie, waarvan een duidelijke oorzaak onbekend is, en die meestal tot uiting komt als de hond een leeftijd heeft tussen de zes maanden en vijf jaar (Oliver, Handbook of Veterinary Neurology, 1997), de vaccinatie als grensverlagend zou kunnen worden beschouwd (waarbij met ‘grens’ wordt bedoeld het punt waarop een aanval tot uiting komt)

Volgens Dr. A. DeLahunta van de Cornell University, USA, erft elke hond een mogelijke, genetisch vastgestelde aanleg voor epileptische aanvallen, maar omdat elke hond een verschillend grensmaximum bezit, komen deze aanvallen alleen tot uiting bij honden met een lage grens, en over het algemeen niet bij de “normale” hond (Cunningham, Inheritance and Idiopathic Canine Epilepsy, 1987).

Een erg laag grensmaximum zien we voornamelijk bij honden met idiopatische (primaire) epilepsie (DeLahunta), waardoor deze groep dieren uitzonderlijk gevoelig is voor invloeden welke aanvallen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld vaccinatie of hypothyroidisme (niet-neurologische invloeden). Omdat de hoogte van een grensmaximum bij elke individuele hond verschillend is, is het duidelijk dat niet alleen vaccinatie en hypothyroidisme deze grens in zekere zin beïnvloeden (d.i. verlagen) maar dat ook andere omstandigheden, waarbij elke hond verschillend reageert, een rol kunnen spelen, zoals bijvoorbeeld het gebruik van fenothiazine tranquillizers (bv. acepromazine, chloorpromazine, levomepromazine) of conserveringsmiddelen in voeding.

Ook een zekere medische conditie, zoals alkalose, kan het grensmaximum verlagen.

Onderzoek toont aan dat herhaaldelijke aanvallen een permanente verlaging van de maximumgrens kunnen veroorzaken, waardoor de severiteit van de aanvallen toeneemt (K.R. Dyer en L.G. Shell, Anti-convulsant Therapy: A practical guide to medical management of epilepsy in pets, 1993).

Tijdens dit proces (kindling), nemen de prikkelingen toe van de epileptische neurons in de hersenen, waardoor de niet-epileptische neurons gestimuleerd worden tot het tot stand brengen van een aanval. Hierdoor worden steeds meer neurons in het epileptisch proces betrokken, waardoor de maximumgrens onomkeerbaar wordt verlaagd en het aantal aanvallen toeneemt.

Een ander verschijnsel in de hersenen, het zogenaamde “mirror focus phenomenon”, kan eveneens een oorzaak zijn voor het verlagen van de maximumgrens.
Bij genoemd verschijnsel treedt een duplicatie op van de epileptische ‘afwijking’ in de hersenen, wat wil zeggen dat de kant van de hersenen, waar zich in principe geen epileptische neurons bevinden, na enige tijd eveneens in staat is zelfstandig aanvallen tot stand te brengen.

Gezien het feit dat er diverse oorzaken voor het verlagen van de maximum grens bestaan en dat vaccinatie, voornamelijk met het distemper vaccin, een belangrijk onderdeel van die oorzaken kan zijn, is er in dit kleine onderzoek extra aandacht besteed aan genoemde distemper vaccinatie.

Distemper vaccinatie als factor voor de verlaging van het grensmaximum

In Nederland worden jaarlijks ongeveer 1,2 miljoen adulte volgroeide] honden en juveniele honden (inclusief pups) gevaccineerd met zowel dode als verzwakte ziektekiemen.

In het verleden werd dit jaarlijks vaccineren als vanzelfsprekend beschouwd, echter sinds kort wordt er van diverse kanten kritiek geuit op het frequent inenten van huisdieren, doordat ongunstige bijwerkingen en plotseling optredende ziekten in verband worden gebracht met het vaccineringsproces.

Een groot aantal immunologen zijn echter van mening dat het risico op een infectie van meer belang is dan het risico wat vaccinering met zich mee kan brengen.

Voor honden die tot de groep behoren welke op een bepaalde manier op vaccinatie reageert, worden de voordelen die door deze mening over vaccinatie worden geschetst, teniet gedaan door de kans op ziekmakende of soms zelfs fatale reacties.

De theorie achter vaccineren is het voorkomen van infectieziekten die veroorzaakt worden door organismen die het lichaam binnendringen, zich vermenigvuldigen, en tijdens hun levenscyclus ernstige en in sommige gevallen onherstelbare schade aanrichten aan organen en weefsels.

Zelfs bij dieren met een sterk immuunsysteem kunnen infectie en beschadiging zo snel optreden, dat hun lichaam niet in staat is de binnengedrongen organismen te vernietigen.

In gevallen waar de hond in zekere mate verzwakt is, zal het immuunsysteem de infectie niet kunnen bestrijden, waardoor de hond sterft, of als de infectie toch geëlimineerd wordt, verzwakken of sterven aan de gevolgen van onherstelbaar beschadigd cellulair weefsel.

Omdat het immuunsysteem sneller reageert op binnengedrongen organismen als het deze al eerder geëlimineerd heeft, wordt de theorie toegepast van het toedienen van een minimale hoeveelheid dode bacteriën of een verzwakt virus aan het lichaam, om zodoende een afweerreactie op te wekken, zonder de ziekte te veroorzaken.

De toegediende antigenen binden zich aan proteïnen op het oppervlak van B-lymfocyten, cellen afkomstig uit het beenmerg.

De B-lymfocyten worden hierdoor geactiveerd zich tot een plasmacel te ontwikkelen, welke zich vermenigvuldigd en opgenomen wordt in de bloedcirculatie.
Op dat moment scheiden de plasmacellen specifieke antigenen af, die alle binnengedrongen organismen met dezelfde antigenen opsporen en vernietigen.
Zodra elk infectieus organisme is vernietigd zal de plasmacel, ofwel de ontwikkelde B-lymfocyt, in de bloedcirculatie blijven als “memory cell”. Zodra een organisme met dezelfde antigenen opnieuw het lichaam binnendringt, zal de “memory cell” zo snel antilichamen produceren, dat het antigen zich niet kan vermenigvuldigen en zodoende de infectie niet tot stand kan komen.

Vaccinatie, of ook wel ‘actieve immunisatie’ genoemd, is gebaseerd op de voorgaande theorie, waarbij toediening van antigenen resulteert in een beschermende immuniteit voor de betreffende infectie, welke dezelfde identificatiekenmerken heeft als datzelfde anti-gen.


Soorten vaccins

Dode vaccins
Dode vaccins worden vervaardigd uit inactieve micro-organismen, welke normaal gesproken een infectie veroorzaken.
Omdat deze micro-organismen dood zijn, zijn zij niet in staat zich te vermenigvuldigen en de infectie te veroorzaken.

Hun aanwezigheid in het lichaam zorgt er echter voor dat het immuunsysteem de specifieke antigenen aanmaakt die het lichaam beschermen.

Dode vaccins geven echter een korte en zwakke bescherming tegen infecties, waardoor zij vaak in grote of frequente doses toegediend moeten worden om voldoende immuniteit te bewerkstelligen.

Gemodificeerde levende vaccins (GLV)
Gemodificeerde levende vaccins bestaan uit verzwakte micro-orga¬nismen van een bepaalde infectie.

Deze micro-organismen zijn veranderd, zodat zij bij de meeste honden geen infectie veroorzaken, maar wel in staat zijn om zich te vermenigvuldigen en zodoende een beschermende afweerreactie te doen ontstaan.

Omdat deze organismen zich kunnen vermenigvuldigen en zich kunnen verspreiden door het lichaam als een ‘levend’ organisme, is de immuniteit die zij veroorzaken groot en langdurig.

Subunit vaccins

Subunit vaccins bestaan niet uit een geheel micro-organisme, maar alleen uit een component daarvan, welke een beschermende immuniteit veroorzaken. Subunit vaccins zijn ongeveer gelijk aan dode vaccins, daar zij ook niet infectieus zijn en geen langdurige, zwakke bescherming bieden.
Vanwege voorgaande en de hoge productiekosten, wordt meestal gebruik gemaakt van dode en gemodificeerde levende vaccins.

Risico’s van GLV’s
Recente onderzoeken betreffende de risico’s die verbonden zijn aan GLV’s tonen aan dat zij inherent meer gevaar opleveren dan dode (geïnactiveerde) vaccins (P.A. Davol, Vaccines, Infectious Diseases and the Canine Immune System, 1998).

De beschikbare polyvalente en monovalente vaccins blijven echter aanvankelijk GLV’s, ondanks bewijzen dat dode vaccins, die minder probaat werkzaam zijn vanwege het produceren van lagere spiegels of korter durende immuniteit, veiliger zijn.

Vaccinaties kunnen echter problemen opleveren bij een bepaalde medische conditie, zoals bij tumoren.

De aanwezigheid van actief groeiende tumorcellen, veroorzaakt een sterke afname van proteïne in het lichaam, waardoor het immuniteitsrespons op de antigenen verzwakt.

Niet alleen kunnen vaccinaties problemen opleveren bij al bestaande aandoeningen, ook kunnen zij bepaalde condities veroorzaken, zoals immunosuppressie (het verminderd functioneren van het immuunsysteem door middel van polyvalent vaccineren), auto-immunopathie en enkele andere complexe ziekten met betrekking tot het immuun systeem.

GLV’s, hoewel noodzakelijk en over het algemeen veilig en probaat werkzaam, kunnen echter gevaren opleveren bij honden met epilepsie.

Sommige vormen van epileptische aanvallen kunnen een direct gevolg zijn van de reactie van het immunologisch mechanisme. Vaccinatie kan hiervoor de oorzaak zijn, omdat de introductie van een anti-gen in het lichaam een aanval op het zenuwstelsel activeert.
De oorzaak van neurologische reacties op vaccinaties wordt meestal toegewezen aan het GLV voor het Canine distemper virus (ziekte van Carré of Hondenziekte).

Immuno-suppressie speelt echter ook een rol bij neurologische reacties.

Gelijk het verloop van het pathogeen distemper virus, kan het immuunsysteem, als er een distemper GLV in het lichaam van de hond wordt geïntroduceerd, soms niet snel genoeg reageren op de binnengedrongen antigenen, waardoor het (verzwakte) virus vanuit de bloedbaan de hersenen kan bereiken, of via het cerebrospinale stelsel toegang verwerven tot het centrale zenuwstelsel.

Het verzwakte virus, dat echter niet pathogeen is, wordt in het hersenweefsel gedupliceerd en veroorzaakt daar een respons van het immuunsysteem in de vorm van een ontsteking van het hersenweefsel, wat kan resulteren in beschadiging aldaar, waardoor neurologische symptomen optreden.

Deze symptomen, gelijk aan die van het pathogene virus, kunnen tot uiting komen kort na de vaccinatie, of binnen enkele weken daarna en omvatten o.a. een verzwakte motoriek, incoördinatie, ademhalingsmoeilijkheden (zelden apnoe) en aanvallen, en kunnen worden voorafgegaan door depressie, koorts, braken..

Hoewel dit verschijnsel over het algemeen niet onderkend wordt, is na onderzoek onder zestig honden met epilepsie gebleken, dat 1 op de 3 honden epileptische aanvallen krijgt na het vaccineren, waarvan 82,6% binnen 1 tot 7 dagen.

Veertien van de drieëntwintig honden met een reactie op vaccinatie hadden nog nooit eerder epileptische aanvallen gehad.

Eèn van hen kreeg de eerste epileptische aanval op de leeftijd van 13 weken. In 87% van de gevallen maakte het GLV voor distemper deel uit van de polyvalente vaccinatie, en bij 13% van de honden betrof het een parvovirosis/leptospirosis-vaccinatie.

De leeftijd van de honden varieerde tussen de 13 weken en 14 jaar.

Van de 23 honden reageerde 60,9% elk jaar opnieuw op de vaccinatie en bij 39,1% betrof het de eerste volledige enting, waarvan nog niet bekend is of de volgende vaccinatie wederom aanvallen zal veroorzaken c.q. de frequentie en severiteit van de aanvallen zal doen toenemen.

Er werden geen significante veranderingen in het dagelijks patroon of medische conditie geconstateerd (zoals verandering van voedsel, ziekte of enigerlei andere reden) waardoor de aanvalsaktiviteit zou kunnen wijzigen.

De toename van aanvallen in aantal en severiteit na vaccinatie was bij 43,5% van de honden slechts tijdelijk.

Na een periode van 1 tot 4 weken hadden de dieren zich volledig hersteld en vielen terug in hun oude patroon. Bij 56,5% was de toename permanent en was hoofdzakelijk het geval bij die honden die nooit eerder aanvallen hadden gehad.
De verschijnselen die de honden met een reactie op vaccinatie vertoonden, varieerden per hond van één of meerdere grand mals tot status epilepticus. Enkele van hen moesten voor extra zorg een bepaalde periode ter observatie bij een dierenarts verblijven, maar herstelden zich in een vrij korte periode.

Uit voorgaande valt, statistisch gezien, te constateren, dat vaccinatie, met in het bijzonder de toediening van het GLV distemper, de maximum grens bij epileptische aanvallen kan verlagen.
Uit het feit dat 43,5% van de 23 honden zich binnen vier weken na vaccinatie volledig herstelden en terugvielen in hun oude patroon, kan opgemaakt worden dat de grensverlaging bij honden die al eerder aanvallen hadden, slechts van tijdelijke aard is, en dat de toediening van het GLV distemper enkel een veroorzaker genoemd kan worden voor het tijdelijk verstoren van het aanvalspatroon, ofwel een neurologische prikkel veroorzaakt, die het ontstaan van aanvallen bewerkstelligt.

Bij de groep honden (56,5%) die nog nooit eerder aanvallen heeft gehad, is het vrij goed mogelijk dat de distemper vaccinatie de maximum grens onomkeerbaar verlaagd, ofwel de ‘trigger’ vormt voor de eerste uiting van epileptische aanvallen.

Om tot een nog betrouwbaarder resultaat te komen, zou er gewerkt moeten worden met een onderzoek onder een bepaald aantal honden met reacties op vaccinatie, waarbij 50% van de honden gevaccineerd zouden worden met een polyvalente vaccinatie zonder distemper en 50% met een vaccinatie inclusief distemper (een zogenaamd dubbelblind onderzoek, waarbij zowel dierenarts als eigenaar niet weet welk vaccin gegeven wordt).
Het jaar daarop zou de vaccinatie verwisseld moeten worden en zou bekeken kunnen worden hoe de diverse reacties zich ontwikkelen.


Echter moet rekening gehouden worden met verschillende factoren en omstandigheden, waaronder het gebruik van dode of gemodificeerde levende vaccins, het gebruik van polyvalente versus monovalente vaccins, en de reactie op vaccinatie van elke individuele hond.

Daar het aantal aanvallen door middel van het kindling effect negatief beïnvloed kan worden, is het zinnig na te gaan of jaarlijkse inenting van honden met epilepsie zinvol en verantwoord is, en of een alternatief, zoals een driejaarlijkse vaccinatie, of eventueel stoppen met vaccineren, na de eerste volledige inenting, bij deze groep dieren mogelijk is.

Noot van de auteur;

Bij het verzamelen van gegevens voor het schrijven van deze scriptie, heb ik eveneens artikelen gelezen, waarin gedebatteerd werd over het feit of vaccinatie al dan niet schadelijk zou zijn, en waarin een vergelijking werd gemaakt tussen vaccineren als preventief middel en de ziekten die kunnen optreden bij niet vaccineren.
Allen gebaseerd op verslagen over ongunstige reacties en ziekten welke veroorzaakt zouden zijn door het toedienen van een vaccin.

Er bestaat zelfs een boek en een videotape, waarin statistisch bewezen zou worden dat vaccinatie schadelijk en zelfs gevaarlijk zou zijn.

(What vets don’t tell you about vaccines, C. O’Driscoll).

Ik wil echter met nadruk vermelden dat het statistisch onderzoek waarop het boek gebaseerd is, naar mijn mening niet voldoende kan zijn om tot een dergelijke conclusie te komen.

Daarvoor is meer medisch onderzoek nodig, welke niet verricht is voor het schrijven van genoemd boek.

Ik geloof echter dat dergelijke argumenten van twee kanten bekeken dienen te worden voordat men tot een verantwoorde beslissing kan komen, en met betrekking tot voorgaande zou deze beslissing naar ratio genomen moeten worden.

Net als de meeste andere medicaties en behandelingen hebben vaccinaties hun grenzen in zowel doeltreffendheid als veiligheid en deze grenzen zijn uiteindelijk mede afhankelijk van diverse factoren.

Ik heb deze scriptie uitsluitend geschreven met de nadruk op de connectie tussen vaccineren en epileptische aanvallen en wil hiermee geenszins twijfel opwekken over het al dan niet schadelijk zijn van vaccinaties.

Ik wil hiermee alleen wijzen op de diverse factoren die een limiet kunnen stellen aan veilig en probaat immuniseren van honden met epilepsie.

Dankwoord
Mijn dank gaat uit naar de eigenaren en hun hond, die mij gedurende lange tijd al hun waarnemingen nauwgezet hebben doorgegeven en mij voorzien hebben van waardevolle informatie uit het verleden van hun honden. Niets vraagt zoveel geduld als het telkens opnieuw beantwoorden van vragen over de verschrikkelijke ziekte die elk van deze honden teistert en waarover soms liever niet gesproken wordt, uit angst het lot te tarten, en ondanks de soms emotionele momenten, wanneer een van “onze” honden opnieuw aanvallen kreeg na een lange periode van rust, of wanneer een van “onze” honden de strijd opgaf, hebben we ook mooie momenten gehad.

Aan al die momenten zal ik met gevoelens van verdriet en vreugde terug denken. Niets is erger dan de ellende van een ziekte waarvan de oorzaak onbekend is.

honden page profiel astridastrid

honden foto van astrid

Hallo allemaal,

een vrij toegankelijk forum over epilepsie bij honden ontbrak er nog in Nederland. Dat was voor mij een reden om er een online te zetten. De informatie die er te vinden is wordt nog verder uitgebreid. Het zou leuk zijn als ik binnenkort wat lezers van dit topic zou kunnen verwelkomen op het nieuwe forum: http://epilepsiebijhonden.actieforum.com/forum.htm

Groetjes,

Astrid.

Mirjam (Gast)

Hallo allemaal,

Een poosje geleden heb ik hier samen met mijn broertje geschreven over onze labrador Bingo, die op haar 7de last kreeg van epileptische aanvallen. Sindsdien was het bijna elke maand weer raak, met meerdere aanvallen op 1 dag. Het werd steeds erger, als ze 's nachts een aanval had begon ze heel angstig en jammerlijk te janken, echt verschrikkelijk! Vorige week was het weer zo ver: tijdens het eten hoorden we een knal tegen een deur, bleek dat Bingo daar tegenaan was gevallen, en ze lag daar te tollen in de gang. Op dat moment besloten we dat het genoeg was geweest... 's nachts had ze nog zeker 2 aanvallen gehad, en 's ochtends zag ze er ook ontzettend slecht uit! Dierenarts dus maar gebeld, en meteen er naar toe om het arme dier uit haar lijden te verlossen. Wij hadden eigenlijk van begin af aan al het gevoel dat er iets mis was in haar koppie. De laatste tijd had ze af en toe de ogen ineens een beetje raar staan, wat dan na een paar uur verdween. Ik vertelde de dierenarts dus ook vlak voordat ze een spuitje kreeg, dat we vermoedden dat ze een hersentumor had. De dierenarts keek Bingo aan (haar ogen stonden op dat moment weer raar) en zei dat zoiets waarschijnlijk wel de oorzaak is geweest, zeker op zo'n leeftijd en ook gekeken naar de ogen. Ze luisterde de laatste tijd ook wat minder goed, was minder alert... Allemaal tekenen dat ze achteruit ging.Het was heel moeilijk allemaal, maar we weten zeker dat dit een goede beslissing was geweest. Maar wat een leegte liet ze achter!
We zijn dus snel op zoek gegaan naar een nieuw hondje, en niet veel later hadden we er weer eentje rond lopen: een Jack Russell, genaamd Max.
Sorry voor mijn lange verhaal, maar ik wilde het nog graag hier even kwijt.

Groetjes,
Mirjam

honden page profiel LisanneLisanne

honden foto van Lisanne

Wat erg Mirjam van Bingo!!.. Maar waarschijnlijk heeft hij het nu wel beter, ik hoop dat jullie lang van Max mogen genieten

Groetjes Lisanne Shanna en Sterre

honden page profiel    Ilja & ***Sterre** Ilja & ***Sterre**

honden foto van    Ilja & ***Sterre**

Hoi Mirjam,

Wat triest dat het toch progressief was bij Bingo...
Wat doet het zeer hé om je hond zo jong uit het leven te moeten laten gaan...
Ik weet maar al te goed hoe dit voelt...

Wat fijn dat jullie weer een nieuw maatje gevonden hebben...

Het verdriet om Bingo wordt er niet minder van maar Max zal ongetrwijfeld weer een hoop blijschap in huis brengen...

Hoop dat jullie nog hééééééééél lang van Max mogen genieten...

Lieve groet, Ilja..

honden page profiel DaisyDaisy

honden foto van Daisy


soms als ik hem drinken geef (hij drinkt niet bij zijn moeder dus nu maar met het flesje) wil die nog weleens totaal verstijven en dan heeft hij zijn tongetje buiten en is aan het kwijlen. Het is net alsof hij al een tijdje dood is. En ong. 30 seconden later word hij weer "slapjes" en begint hij gewoon weer met drinken het is egt super eng.

heb je dan heel meschien ook tips voor deze 1 dag oude Pup????

:'( :'( :'( :'( :'(

honden page profiel astridastrid

honden foto van astrid

Daisy,

als ik jou was zou ik met die pup naar de dierenarts gaan. Dit lijkt helemaal niets te maken te hebben met epilepsie!

Groetjes,

Astrid.

honden page profiel Miranda met Joost en NelsonMiranda met Joost en Nelson

honden foto van Miranda met Joost en Nelson

Hallo,
Ik had een Old English Bulldog die met 6 maanden haar eerste aanval kreeg. Vanaf die tijd kreeg ze ze regelmatig. Het was een rot gezicht en sterk dat ze was als ze uit aanval kwam. Ze probeerde dan weg te rennen. De eerste keer hadden we het niet door waardoor ze met een noodgang tegen de poortdeur knalde. Daarna hadden we haar aan de riem gedaan om haar te beschermen. Op een zondag kreeg ze 1 hele grote aanval die bijna 5 minuten duurde en toen 8 kleinere aanvallen. Dit allemaal in anderhalf uur tijd. We zijn toen naar de dierenarts geweest. Ze kreeg valium via infuus en phenobarbital. Maar hier werd ze niet rustig van. Ze bleef rondjes om mij heen lopen. Toen gaf de DA haar dormicum maar ook dit mocht niet baten. Het waren hoge doseringen. De DA wilde nog 1x een injectie geven via infuus met dormicum en dat was het max wat ze mocht en kon geven. Maar voor ze die gaf vroegen we of het wel zin had voor haar. Ze werd niet rustig en de aanvallen zouden ook niet weggaan. Ze kreeg medicijnen hiervoor maar dit werkte voor haar iet. We hebben besloten haar in te laten slapen. Ze was pas 8 maanden. Het was het beste wat we voor haar konden doen maar het gemis blijft wel erg

honden page profiel Miranda met Joost en NelsonMiranda met Joost en Nelson

honden foto van Miranda met Joost en Nelson

Maar ze heeft wel de rust die ze verdient. :'(
Het was zover de DA na kon gaan via bloedonderzoeken aangeboren dus weinig tot niets aan te doen.
Maar we hebben het juiste gedaan voor haar maar voor ons is het een ramp en een groot gemis.
groetjes miranda

honden page profiel GoldendeleriousGoldendelerious

honden foto van Goldendelerious

Ilja, het is prettig en fatsoenlijk als je de bronvermelding weergeeft wanneer je informatie van andere websites op dit forum plaatst.

http://www.home.zonnet.nl/peter.hoogendoorn/rawdoggies/Epilepsie.htm

Dank je...

honden page profiel    Ilja & ***Sterre** Ilja & ***Sterre**

honden foto van    Ilja & ***Sterre**

Hallo Sandra,

Omdat ik het engelstalige gedeelte niet had opgenomen, heb ik niet gezien dat het van jouw site afkomstig was Sandra..

Daarbij ben ik midden in - alleen deze pagina geland - bij het opzoeken..
Met zoeken op het woord "epilepsie"..

Maar bij deze "fijn dat we de tekst even mogen lenen"..

Vriendelijke groet, Ilja

honden page profiel astridastrid

honden foto van astrid

Ik denk dat het verstandiger is om te linken naar andere pagina's i.p.v. delen van teksten te kopiëren. Dit i.v.m. de volledigheid. Uit bovenstaande tekst zou je kunnen opmaken dat Linda Jansma dierenarts is. Dat is ze echter niet.

Groetjes,

Astrid.

honden page profiel GoldendeleriousGoldendelerious

honden foto van Goldendelerious

Beste Ilja, ik had geen toestemming gegeven, hoor. Als ik iets plaats, dan zet ik daar een duidelijke linkvermelding naar de website bij. Zeker ook als er in dit geval teksten van mezelf op dit forum geplaatst worden. Dat heeft met fatsoen te maken.
Net zoals hier berichtjes verwijderd worden, omdat je dat ogenschijnlijk niet mag vermelden. Beetje flauw eigenlijk wel... :-D

canissapiens (Gast)

Hallo ,wij zijn een klein bedrijfje uit Belgie met een natuurlijke genezing voor mens en hond je kan ook eens naar de site gaan kijken op dezelfde naam.
Wat ik eigenlijk wilde zeggen na het lezen van de epilepsie aanvallen en dergelijke ,wij hebben namelijk enkele honden in behandeling en reageren zeer gunstig op de natuurgeneesmidelen die wij hebben voorgeschreven.Wij doen dit niet zomaar ,daar gaat een gesprek aan vooraf tussen de eigenaar arts en wij natuurlijk we hebben altijd geluk gehad een hond een beetje te kunnen helpen en aanvallen sterk te verminderen .En tot hiertoe hebben we alle honden met epi kunnen helpen en nog steeds .
Misschien een minder geval ,een vriend van ons had een border met zware epi en ging liever naar de dierenarts om ze de gewone pijnstillers en verdovers te halen,een paar dagen nadien hond gestorven.
We hebben gevloekt en waren zo van de kaart dat ze niet naar ons waren geweest ,wie weet konden we ze wel helpen.


Ik zeg niet dat klasieke geneeskunde slecht is maar mensen probeer eerst natuurlijke en als het erger word en er is geen uitkomst meer ga dan naar de klasieke geneeskunde.
De bijwerkingen van natuurlijke zijn nihil wat je niet kan zeggen van de klasieke.
Als je meer wil weten ga eens een kijkje nemen en stel je vraag een oplossing is altijd nabij ,groetjes canissapiens

Helaas, dit onderwerp staat op slot.

Dit komt doordat het onderwerp niet meer recent is en in het hondenforum archief terecht ik gekomen.
Als je over "Epilepsie bij honden" wilt praten in het hondenforum dan kun je het beste een nieuw onderwerp aanmaken

pagina 3 van 13 12 34 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Volgende forumvraag: Pups
De HondenPage maakt gebruik van cookies. Dit zorgt er voor dat onze website voor jou als bezoeker beter werkt. Daarnaast gebruiken wij o.a. cookies voor onze webstatistieken en advertenties.info / verbergen en toestaan
^