Advies GT valt in de praktijk erg tegen

Interessante links, ik ga deze zeker opslaan bij mijn favorieten.

Uiteindelijk vertrouwen in mij krijgen zodat hij niet meer hoeft te blaffen/uitvallen.

Nu blaft hij omdat hij kennelijk geen steun van me krijgt en het dan maar zelf moeten oplossen dmv andere hond wegjagen.

Ik heb hem teveel willen socialiseren.

Afstand vergroten wil niet altijd zeggen dat je perse achter een auto moet gaan staan. Het is aanvoelen en zoeken naar de ruimte die voor Eli als veilig wordt ervaren. voor de ene hond is dit 5 meter voor de andere 15 meter. 
Zoals ik al in mijn reactie hier boven beschreef is dat voor Dusty bijvoorbeeld bij bepaalde honden al genoeg als ik een boog om ze heen maak, of een paar passen op het grasveld zet. zodat ze elkaar zijlings kunnen passeren. Bij sommige honden is het nodig dat ik meer afstand creëer  dus de straat oversteek, of een andere kant op loop. Dit zijn over het algemeen honden waar hij moeite heeft om ze te kunnen "lezen" of zelf al minder kalme energie uitstralen. Wat ik ook doe als ik merk dat Dusty heel veel moeite heeft met een hond is hem zoekwerk geven. Dus strooi ik koekjes over het grasveld en geef het commando "zoek". Snuffelen is niet alleen een vredes gebaar maar ook geeft het een taak, rust en kalmte in zijn koppie. Ze hebben toch door welke hond er langs loopt (vooral honden die je vaker tegen komt en moeilijk zijn herkennen ze dan door geur) Zo wil ik hem ook leren om in die situaties kalm en rustig te zijn/blijven. 

Wat belangrijk is dat je uitvind welke afstand voor Eli werkt, en deze afstand hou je een poos vol. merk je dat het goed gaat kan je een klein stukje afstand inkorten, en zo doe je dit tot een paar passen opzij maken genoeg is. Veel honden hebben moeite met elkaar rechtaan passeren omdat ze elkaars lichaamstaal niet kunnen lezen, Het uiteindelijke doel waar op ik hier train is dat ik maar 3 a 4 passen opzij hoef te zetten bij een naderende hond en dat ze hier beide kalm en rustig onder blijven. 

Hier kijk ik heel duidelijk naar zijn lichaamstaal als er een naderende hond komt, vertoont hij spanning vraag ik direct aandacht (of soms is een simpele stemcorrectie als "euh" ook genoeg om hem weer even op aarde te brengen.)  Aandacht wordt beloont en we gaan verder, Passeert hij een hond en heeft hij geen spanning vertoont en is niet uitgevallen dan wordt hij beloont. Valt hij uit naar de andere hond dan roep ik hem naast me en loop ik weg uit de situatie (dus vervolg ik mijn weg). 

Dusty echt helemaal verwijderen uit een situatie is het uiterste wat ik, dus pas als de situatie om hem heen zo onwijs moeilijk is dat ik al weet dat het fout gaat. (bijvoorbeeld een aantal dagen terug kwamen we op de kruising vlak bij huis al een hond tegen die hij moeilijk vond, aan de overkant 2 herder en links kwam nog een hond aangelopen. dit is een situatie waarin ik gewoon weet dat hij het nog niet kan bolwerken en dan draai ik me wel om en ga een andere kant op, bijvoorbeeld achter een auto even zoekwerk doen of commando's oefenen waardoor hij afgeleid wordt van de moeilijke situatie).

Maar hoe moest jij het aanpakken als je een hond ziet aankomen? Ik moest hem laten zitten of staan en zodra hij begint te blaffen terug lopen.
Maar op 20 minuten wandelen kom ik wel 5 honden tegen, en dat valt me dus zwaar. Ik heb daar niet eens altijd de tijd voor, en als ik dan denk ik loop door, is de training niet gelukt.

Afstand vergroten moest ik ook doen, maar kan moeilijk verlangen van eigenaren dat ze op afstand blijven.

Misschien eens een ander tijdstip of een ander rondje proberen. Soms moet je zelf iets een keer helemaal anders willen doen. Op het drukste moment van de dag even snel een plas, en de wandeling op een wat rustiger moment.

Zo moest ik het ook doen, Eli blaft op 15 meter afstand al tegen honden. En als hij los liep rent hij er ook op af.

15 meter is niks. Voor Fedor lag de afstand eerst op 100 meter, en bij sommige honden is dat no zo. Bij ander honden is dat nog maar twee meter. De kunst is om in te schatten wat hij aankan, zonder die spanning.
Er is nog een andere mogelijkheid die ik al een beetje voorbij heb zien komen, en dat is dat het meer gefrustreerde begroeter is, en niet zozeer agressie. 

Als je met stabiele honden moet oefenen, kijk dan eens of je bij jou in de buurt met sociale wandelingen mee kunt doen. Niet teveel honden in het begin. En als het een hondenschool is die gewend is aan honden met wat probleempjes, zullen ze je ook meehelpen om te wandelen op een veilige afstand. Je zult na een paar wandelingen al gaan merken dat je afstand steeds kleiner kan maken.

probleem is m.i.z. snel op te lossen,je hondje is gewend een bepaald gedrag te vertonen als hij met jullie gaat wandelen, schakel iemand in die jullie vertrouwen en vreemd is voor hond, en laat die met hond wandelen en daar waar nodig is corrigeren, je zal zien dat na 3 wandelingen hondje het gedrag bij (vreemde) niet meer vertoond ga dan samen met (vreemde) wandelen en voer zelf het zelfde uit je hondje zal de nieuwe wijze van wandelen heel snel begrijpen, en is binnen week tijd te realiseren.

De vraag is nu niet: help ik wil ander advies. TS heeft er niets aan als we nu tegestrijdige adviezen gaan geven. Er is een GT bij geweest die echt wel zinnig advies heeft gegeven, de vraag is nu hoe je dat op een goede manier doet.

corrigeren werkt juist averechts bij angstgerelateerde agressie

dit vind ik altijd een bijzondere insteek
dus als een hond hevig uitvalt........... doe je dan maar niks?

dus als je zegt "nee Fikkie" en "volg Fikkie" ,dan...... werkt dat averechts??
omdat je de leiding overneemt en de hond duidelijk maakt wat je wel van hem wenst?
maakt dat een angstige hond angstiger?
ik geloof er niks van

uiteraard ligt de basis van het betere meer gewenste gedrag niet op dat moment
maar er al ver voor, namelijk dat de hond zoveel vertrouwen krijgt in de baas dat de angst die de ondergrond van de agressie is, minder snel optreedt "want mn baas is er bij"

maar op het moment zelf is mijn ervaring dat een resolute reactie van de eigenaar
meer goed doet, dan stil gaan staan, en met brokjes te gaan googelen

maar nogmaals ik met geen GT
en TS heeft nu hier op in gezet
en ik weet nu nog niet of ik het van TS verkeerd geinterpreteerd heb, dat zij al de hond gaat afleiden voordat de hond de andere hond gezien heeft, ik mag hopen dat het niet zo gaat, want ander zet TS in mijn optiek het uitvallen onder "commando": nl: het afleiden betekent....... onheil, want er gaat ergens een hond aankomen.

ik weet niet wat Peter van Dinos precies onder "corrigeren" verstaat
zijn andere reacties kennende zal hij geen zware fysieke handelingen bedoelen
dus ik hoop dat hij dat nog wil toelichten

tenzij TS dit te offtopic vind hoor, dan mijn excuses hierbij en stopt dit stukje van het topic

corrigeren kan op vele manieren, het ligt er net aan waar je hond goed op reageert.

Ik snap je probleem heel goed! Harrie moest ik ook afstand houden ..... dit is dus soms erg moeilijk! Ik zag en dit topic een super advies van een plek bij jou in de buurt waar je bijna geen hond tegen komt? Misschien is dit echt wel wat voor jou en misschien kun je afspreken met een stabiele hond.
Harrie wordt nu prikkelarm uitgelaten, d.w.z ik zet hem 3x p.d in de auto en laat hem uit op een achteraf weggetje .... tjah het is niet anders maar ik vind het eigenlijk wel erg fijn want als ik pauze heb dan zoek ik lekker ff de rust op om met hem te gaan wandelen en eet ondertussen mijn broodje. Verder train ik samen met de hond v.d. gt zodat de afstand steeds kleiner wordt en Harrie eraan went. Ik moet Harrie als hij een andere hond ziet (beter nog als ik die eerst zie en hem vast afleid met lekkers en de klicker) Dus als ik een hond zie dat roep ik zijn naam en klick en snoepje erin en dit herhaal ik tijdens het weglopen. De bedoeling hiervan is dat Harrie meer contact met mij wil dan met de tegemoetkomende hond dus baasgericht!
Maar het is niet makkelijk .... maar jah een hond opvoeden is erg moeilijk!
Weet je ... iedereen heeft een andere manier, geen enkel manier is verkeert maar als je geen vertrouwen hebt in de gt ..... dan heeft het geen zin ..... ook ik heb veel gesproken met mijn gt om samen tot de beste resultaten te komen en natuurlijk zal er altijd iemand zijn die het anders zou doen en ook nu zie ik meerdere mensen de meest goeie adviezen geven maar laat je niet v.d. wijs brengen en communiceer met je gt (als je die vertrouwd) en zie dat je de rest v.d. fam ook meekrijgt in dezelfde manier van opvoeden want anders gaat het echt niet lukken.
Mijn vriend vind die klicker ook niks .....met als gevolg ..... dan laat ik hem wel alleen uit want ik ben degene die er problemen mee heeft want ik kan hem niet houden (niet sterk genoeg) dussss ....
Meid one for all, all for one!
Ik hoop dat het je allemaal gaat lukken zoals het voor jullie goed is en dat Eli nog liever wordt!
Toy toy toy

Hier hetzelfde gedragsprobleem.. En ook hetzelfde advies gekregen..en ja..ik woon midden in een drukke stad..vlak naast een hondenuitlaatveld..voor mij is het ook niet heel makkelijk om honden te vermijden.. En ja, hier duren wandelingen ook langer nu ik haar niet meer mag meetrekken en overal mag laten snuffelen tussen de grassprietjes..en moet ik ook af en toe achter auto's gaan staan of tussen bosjes als er een hond aan komt en ik kan haar niet goed afleiden.. Het kost inderdaad moeite..en ook tijd..  Maar goed, het is het hier wel waard.. Ik heb nu een paar maanden later een veel rustigere hond, die duidelijk minder stress heeft en waarbij ik bij een aantal honden al op kortere afstand kan passeren zonder uitvallen.. Ook heeft ze onlangs 2x met een voor haar vreemde hond kunnen spelen en snuffelen.. Dat had ik tot voorkort nooit voor mogelijk gehouden..

Ik vind het zonde om een GT langs te laten komen (en daar vaak ook dik voor te betalen) en dan dat de helft van het gezin er niet eens aan mee wil werken en er al bijna opgegeven word als je nog maar net bezig bent..
Hier kost het ook aardig wat tijd en moeite.. en waar ik voorheen in een half uur een heel rondje door de wijk liep..leg ik nou soms maar een paar honderd meter af in dat zelfde half uurtje..tsja.. het is iets meer treuzelen, iets meer aandacht vragen.. Maar mijn hond is wel gelukkiger nu en ik heb daar ook profijt van omdat haar gedrag duidelijk aan de beterende hand is. Ook moet ik duidelijke de goede tijden uit kiezen om te lopen..dat betekent dat ons hele leefschema veranderd is.. de grootste wandeling word nu om half 6 's morgens gedaan.. want dan is het rustig. Ga ik pas om 8 uur wandelen..dan kom ik wel 20 honden tegen in 10 minuten. Ook 'smiddags ga ik stipt tussen half 2 en 2 uur de deur uit..dan is het rustig.. Daarna om kwart over 3 nog een keer..als de moeders de kinderen van school moeten halen.. en 's avonds rond etenstijd.. en dan nog een keer net voor het slapen gaan. Het is niet makkelijk..maar met het resultaat dat er nu is vind ik het een stuk makkelijker vol te houden..

@Zonnetje dacht te lezen dat t.s vroeg om makkelijk uitvoerbaar advies ???, en je hoort mij niet zeggen dat advies g.t niet werkt al heb ik er mijn twijfels over.
@Goja wat Karin zegt corrigeren kan op vele manieren maar zware fysieke correctie's horen daar inderdaad niet bij natuurlijk.(blij dat je me zo niet inschat)
B.v. Dinos is zeer gevoelig en heeft aan andere stem intonatie vaak genoeg, als dit niet werkt en je geeft op juiste moment trekje aan riem (dus geen ruk of verwurging) gewoon tikje en weer slap puur om aandacht op baas te houden en niet op in dit geval vreemde hond.
Zie ik dit niet als zware correctie, maar net als met kinders vreemde ogen dwingen en is strengere stem waarschijnlijk al genoeg in combinatie met een (dominante baas) in ogen hond.

Ok, dan is dat een misverstand. Kan gebeuren.Ik denk dat ze het in het andere topic beter uitlegde, hier vind ik het ook niet zo duidelijk veroord.

Ik vind altijd moeilijk om van hieruit te beoordelen of een advies wel of niet juist is. De GT is erbij geweest namelijk en wij niet. Vandaar dat ik er dan meestal vanuit ga dat die GT meer heeft gezien dan wij.
Het advies wat ze geeft zoals ik dat las in het andere topic kwam op mij wel zinnig over.

Corrigeren zou ik bij een onzekere hond zeker niet doen, je kunt daarmee de problemen namelijk ook juist veel groter maken. Aandacht ragen kun je ook op een andere manier trainen. En dat is niet door met een brokje te zwaaien, wat veel mensen denken, maar door te trainen op een aandachtsgeluidje. En wel zo goed dat het geconditioneerd gedrag is geworden. Dat wil zeggen dat je hond er nie meer over na denkt. He wordt een reflex. Dan kun je dat gebruiken om je hond bijvoorbeeld uit een fixatie te halen.

Dat wat Peter in zijn vorige post zegt, dat advies kreeg ik ook op het Windhonden-forum (omdat Mellow zo uitvalt naar fietsers). Gewoon eens een ander met haar laten lopen en zelf op een afstand kijken hoe ze dan op fietsers reageert. 

Sowieso kost het tijd om het geleerde (van de GT) echt goed in het systeem te krijgen. Bij ons werkte het niet (angst van Mellow), maar ik heb inmiddels al heel veel bereikt, door veel meer naar haar te kijken, wat zij aan kan. En dat werkt voor ons. Is niet wat wordt aangeraden (want de hond moet de baas volgen en niet andersom), maar bij ons heeft het heel goed gewerkt om te doen wat zij aan kan. 

Wat betreft uitvallen: ik heb haar nu al een aantal keer laten zitten (weer), tussen mijn voeten. Ze kijkt wel (niet fixeren, gewoon even kijken), maar gaat niet meer als een dwaas tekeer. Nu moet ik het hier in de wijk nog even uittesten, maar net als je die fietsers nodig hebt zie je ze niet  

Van mijn vriend hoefde een GT ook niet zo nodig, maar hij zag wel in dat ik er vorig jaar behoorlijk doorheen zat en aangezien ik het grootste deel van de wandelingen doe vond hij dat ik het gewoon moest doen.

Dank je voor je uitleg. Ik krijg dit ook regelmatig te horen, dat het niet in de praktijk is uit te voeren. Veel stabiele honden zijn er helaas niet meer. Veel honden zijn agressief of willen juist kennismaken en stabiel gedrag is vaak niet meer bij.

Ik geef vaak in mijn gesprekken alternatieven o.a. In een bocht leren lopen en deze bocht steeds kleiner maken. En ook nog voor je hond gaan staan en met de rug naar de situatie gaan staan en de halsband of tuig vastpakken en rust creeëren.

Ook wat baasje van Harry aangeeft, zou ik ook gaan doen. Dus uitlaten op stukjes waar bijna geen honden komen en dit steeds meer en meer gaan uitbouwen tot wel meerdere honden tegenkomen.

Ok ik heb thuis een diepgaand gesprek gehad, doordeweeks zal ik Eli het meest uitlaten en als de kinderen met hem wandelen gaan ze in de wijk lopen en als ze honden zien een andere kant uit of achter een auto gaan staan.

Ook moet ik zelf meer moeite doen, als ik lees dat meerdere mensen op deze manier vooruitgang hebben geboekt dan krijg ik toch weer het vertrouwen erin.

Ik bedacht me ook, Jessie mijn oudste hond is als 4 mnd oude pup aangevallen door een hond. Ze was zwaargewond en was een wonder dat ze het overleefd had.
Ik was daarna maandenlang erg bang, als ik een hond zag, ging ik terug of verstopte me. Ik liet geen hond bij haar en pas na maanden ging ik het bos in en heel langzaam begon ik weer vertrouwen te krijgen.

Eigenlijk moet ik dit ook zo met Eli gaan doen, het heeft voor Jessie goed uitgepakt, ze is niet bang en heel sociaal.

Dus ipv dat ik bang ben is Eli het, ik heb toen maanden honden vermeden dus dat zou nu ook moeten lukken.

Ik ben gestopt met de lessen bij de hondenschool, dat was teveel voor Eli, ik kan daar denk ik niet meer meelopen met de sociale wandelingen. Maar Eli gaat wel met de uitlaatservise mee, ook bij haar valt hij uit naar passerende honden. De honden uit de groep gaat goed.

Mijn hond heeft dat ook..met bepaalde honden die ze kent is ze heel vriendelijk.. Maar vreemde honden moet ze niks van hebben. Bij onze hondenschool hebben ze ook sociale wandelingen.. een paar maanden geleden waren we daar echt nog niet klaar voor..maar over een paar weekjes gaan we dat proberen.Laatst hebben we bij een pension een ontmoeting gehad met Lady en een reu van de eigenaren van het pension.. eerst voorzichtig door het hek heen snuffelen en daarna (voor de zekerheid met muilkorf om) rustig even snuffelen en zelfs wat spelen.. Dit is echt iets wat ik een paar maanden terug nooit had zien gebeuren en ook nooit had gedurfd.. Een paar maanden geleden weet ik zeker dat Lady bij het zien van die hond volledig uit haar plaat was gegaan.. Nu was er af en toe wat spanning (haren overeind), maar verder ook veel positief gedrag gezien (spelbuigingen, snuffelen)..

Dus ja, soms duur het langt (het is geen snelle oplossing..je moet een hond echt letterlijk ander gedrag aanleren).. Maar volhouden  Heb er vertrouwen in dat het gaat lukken en ga er voor de volle 100% voor.. Ik moet eerlijk zeggen dat ik ook sceptisch was over die methode.. Maar ik ben er helemaal voor gegaan en merk echt verschil nu . Ik ben zelfs zo overtuigd van deze methode dat ik volgend jaar zelf een opleiding er in ga doen

Super dat het zo goed gaat lady, fijn dat ook jij sceptisch was en nu echt verbetering ziet. Ik hoop dat ook over een aantal mnd te kunnen zeggen.

Morgen ga ik een eind wandelen, ik ga ervanuit dat iedereen voor de tv zit of over de vrijmarkt struint.

Succes meid, het gaat zeker lukken!En ..... gelukkig is die van jou geen 50 kilo (is toch een voordeel) en goed dat je er mee bezig gaat!
En ... wie weet komen we elkaar wel es een keer ergens tegen en blaft jou hondje niet meer en trekt Harrie mij niet de straat over om naar jou Eli toe te gaan!

met betrekking tot het corrigeren
 
natuurlijk WERKT het wel
 
een hond zal gedrag herhalen wat hem iets oplevert (bekrachtiging)
en vermijden wat hem een correctie/straf oplevert
 
dus als jij 'm een correctie geeft, op het moment dat hij keft/bijt/gromt naar een andere hond, grote kans dat het keffen/bijten/grommen zal verminderen
 
maar bij een angstagressieve hond (zoals Eli) vermindert corrigeren de primaire oorzaak van het probleem (angst met als gevolg uitvallen) niet
 
vergelijk het met angst voor iets anders - bijvoorbeeld vuurwerk
 
ik kan mijn hond natuurlijk corrigeren als die tekenen van angst vertoont, met als gevolg: hond vertoont die bepaalde tekenen niet meer, maar is nog steeds bang voor vuurwerk
 
beter is het, om de hond te conditioneren, dat vuurwerk niet eng is
 
je begint dan ook ONDER de drempelwaarde van de eigenlijke angst (vergelijkbaar met het advies van de GT voor Eli: beloon je hond op DIE afstand dat hij een andere hond ziet, en er niet op reageert)

maar in de praktijk is het vaak zo, dat men met corrigeren veel sneller effect ziet (immers: het "probleemgedrag" is toch opgehouden?)
de methode die de primaire oorzaak aanpakt, duurt veel langer

Ik heb hier ook zo'n blafkonijn.

En ik bouw ook afstand in. Ik merk dat dat goed werkt want hij kan nu op een bepaalde afstand naar een andere hond kijken zonder te flippen. Als er iets tussen staat dus bv struiken kan de afstand nog kleiner.

Het lastige is alleen als er onverwacht een hond de hoek om komt dan flipt hij dus nog uit. Ik vergroot dan wel meteen de afstand maar ik vraag me af of dit blijft(dat blaffen dus) of dat dat op een gegeven moment ook ophoudt.

Hij heeft los geen probleem met andere honden dus er is waarschijnlijk toch nog iets niet helemaal goed in onze onderlinge band. Aan de riem bouwt hij gewoon veel spanning op.

De gt heeft mij verteld dat ze op deze manier oefenen het blaffen uiteindelijk stopt. Dan kan ik gewoon een hond passeren.

Moet alleen nog navragen of Eli los ook honden leert negeren.

Vandaag ging heel goed, doordat we tijdens de kroning gingen wandelen kwamen we niemand tegen. Eli heeft de hele wandeling los kunnen lopen en geen gestress omdat we een hond tegen kwamen. Heerlijk.

Ik wandel ook buiten de hondenspits met als gevolg dat sommige mensen denken dat Koda niet uitgelaten wordt.

Het gedrag van Eli begint waarschijnlijk al binnen in huis, daar word Eli waarschijnlijk al opgewonden, tenminste dat denk ik omdat dat vaak namelijk zo is. Als het niet zo is heb ik niets gezegd . In huis zijn eigenlijk geen prikkels, en dus kan het zijn dat de opgewondenheid daar nog acceptabel is voor jou/jullie, alleen als Eli daar al opgewonden is(bij bijv. het pakken van de riem) dan is er buiten nog maar heel weinig nodig om het gedrag te veranderen naar het extreme. En dus begint eigenlijk de wandeling al in huis, eerst zal het goed moeten gaan in een prikkelarme omgeving alvorens je verder kan gaan in een omgeving met prikkels, en ook dat zal rustig opgebouwd moeten worden. Honden kunnen zo uit hun dak gaan dat zelfs het lekkerste koekje of harde correcties geen invloed meer hebben.

Ik heb ook z'n hond die niet los met andere honden kan van angst. De gt zei ook afstand houden en aandacht opeisen. Ik kon op mijn kop staan maar aandacht kreeg ik echt niet met hem. Ik ben bij een hondenschool terecht gekomen die in mij en mijn hond geloofden en ben een heel eind verder. Ook heb ik een advertentie op marktplaats gezet voor mensen met en zonder honden om te trainen met mijn hond. Eerst even contact met de mensen zonder hond wat ze wel en niet moesten doen en daarna Rudy erbij. Nu zijn we 3 jaar verder en ook een stuk verder goed hij valt nog uit (agressie) naar sommige honden maar meestal is het angst.  Als ik dichter bij honden wil komen ga ik eerst met hem ballen en dan aangelijnd in de buurt van andere honden trainen. Ik ben er ook achter dat er veel van mij afhang de angst van ojee daar gaan we weer de meeste mensen hier in de buurt weten hoe Rudy is en houden er rekening mee. Binnenkort ga ik weer een stap verder met hem ik ben sinds kort met hem aan het speuren en schapen drijven zodat hij zijn energie ook op een andere manier kwijt kan als dat er een beetje ingebakken zit ga ik weer vreemde honden opzoeken. Al met al je ben er niet een paar weken mee bezig maar een paar maanden (jaren). Ook ik was alleen mijn man deed en doe er niets mee.
Ook werd er gezegd om hem weg te doen ( hij heeft mij een paar keer gebeten) maar zodra we de voordeur binnen komen is het een hele andere hond.

Misschien wel? Maar ik woon op een bovenverdieping, een splitlevel woning. Hij ziet/hoort daar niets dus kan me niet voorstellen dat hij binnen al gestresst is. Hij loopt ook gewoon rustig mee, trekt niet ofzo. Het is pas als hij een hond ziet. Dan begint hij eerst te grommen en dan gaat hij uit zijn dak.

Eli kan toevallig ook niet door een raam naar buiten kijken? Dat heb ik namelijk ook al eens mee gemaakt bij een klant'