Dominantie ontkracht?

Deze discussie is een poging een van de meest hardnekkige misvattingen over hondengedrag te ontkrachten. Ik ben natuurlijk heel benieuwd over andere meningen. Zoals altijd in dit soort discussies vraag ik iedereen scherp maar beschaafd te reageren. Speel op de bal, niet op de persoon.

----

Dominantie is een soort universele "one-size fits all"  term geworden om allerlei ongewenst gedrag in honden te verklaren. Het denkbeeld is ontstaan uit onderzoek in de jaren 30 tot 90 van de vorige eeuw naar wolven die leefden in gevangenschap. Veelal leefden deze wolven in (te) kleine verblijven in groepen die van nature niet voorkomen. Het vertoonde gedrag van deze dieren was dus ook niet representatief voor de werkelijkheid.

Deze onderzoeken stonden echter wel model voor de oorsprong van dominantie in honden. Onderzoekers meenden namelijk dat wolven constant bezig waren het dominantie individu te worden en dat werd klakkeloos op honden geprojecteerd. Wolven en honden zijn per slot van rekening nauw verwant toch? Het klopt alleen niet, niet alleen in honden, ook niet in wolven zoals Dr. David Mech in 2000 al concludeerde.

Als die dominantie theorie al niet klopt voor de wolf, waar de hele theorie op was gebaseert, zou die dan ook niet kloppen voor honden? Eigenlijk weten vrijwel alle hondeneigenaren dat stiekem al lang. Een hond op de bank probeert je echt niet de baas te zijn, de bank is alleen stukken zachter dan de vloer en lekker warm. Iets weten en iets kunnen bewijzen is natuurlijk nog wel een wereld van verschil.

Onderzoek naar honden zit in een vogelvlucht. Om het gedrag van onze trouwste vrienden echt te doorgronden kijkt men in toenemende mate naar honden in het wild. Denk aan dingo's maar ook naar verwilderde honden in bijvoorbeeld Spanje. Het beeld dat uit deze onderzoeken naar voren komt is verrassend te noemen. In roedels wilde en verwilderde honden was namelijk niet de grootste en sterkste hond de leider. De hond met het grootste sociale netwerk bleek de leider te zijn. Juist de hond die met alle anderen overweg kon bleek de hond te zijn die de anderen wilden volgen. Honden die met fysiek geweld de rest probeerde te intimideren werden door de roedel aangevallen en soms zelfs gedood. Het recht van de sterkste bleek niet te slaan op de fysiek sterkste hond, maar op de sociaal sterkste hond.

Als je die inzichten verplaatst naar de huiskamer worden allerlei mythes over hondengedrag en hoe daar mee om te gaan pijnlijk duidelijk. Het idee dat elke hond de baas probeert te zijn blijkt niet in stand te honden te zijn. Wel is duidelijk dat een hond behoefte heeft aan de duidelijke evenwichtige leider die op basis van goede contacten de lakens uitdeelt. Om een vergelijking te trekken met mensen: respect wordt verdient, niet geëist. Ook stelt het vraagtekens bij de manier waarom gedrag vaak werd verklaard. Probeert een hond die aan de riem trekt de baas te zijn, of wil die hond gewoon dolgraag naar de favoriet speelplek, of moet je hond gewoon enorm poepen? Het is maar een voorbeeld maar de strekking is vrij duidelijk.

Ik wil anderen geen antwoorden in de mond leggen, ik wil ook niet allerlei deelgedragingen meteen in de bepaalde hoek zetten. Wel ben ik benieuwd naar de ideeën van anderen hierover. Ook lijkt het mij aardig om bepaalde soorten gedrag zo eens te bespreken, gedragingen die vaak aan dominantie worden toegeschreven.

Ik ben het eens met je. Ik pas sowieso niets toe van de dominantietheorie. Ik ben meer van de saamhorigheid en het vertrouwen van en met elkaar.

Maar als ik bovenstaande even toepas op mijn huishouden, dan klopt je theorie helemaal. Sascha staat 'bovenaan' de rangorde, terwijl Odi fysiek sterker is. Alleen Sascha heeft zelden vervelend gedaan naar een ander dier. Ze kan dus gemiddeld met ieder dier overweg en zal dat ook doen.
Odi is af en toe knap onzeker in het maken van contact.
Jouw theorie klopt dus met mijn huishouden.

Laat ik voorop stellen dat het niet mijn theorie is ' Ik basseer me grotendeels op de boeken en onderzoeken van Dr. Ian Dunbarr en Brian Hare. Hetgeen deze personen schrijven sluit echter wel aan bij veel van de ideeen die ik zelf al wel had. Maar uiteindelijk ben ik slechts een leek en hondenliefhebber die graag wat diepgang in discussies over gedrag zoekt

Ik ga met jullie mee.

Heb ooit meegekregen dat een hond als je niet oplet de baas over je gaat spelen etc.. Toen ik mijn eerste hondje nam bleek dat alles behalve waar, ben verschillende meningen en theorieën gaan lezen en zo kom je redelijk tot een goed inzicht. Een hond wilt graag begeleid worden en weten waar hij/zij aan toe is. Krijgt een hond die begeleiding niet heb je inderdaad kans dat hij gedrag gaat vertonen wat voor mensen een 'probleem' is. Ik zie het alleen niet als 'de baas willen spelen', maar zie dan een hond die een taak op zich neemt omdat de baas daar niet duidelijk in is, die taak is te zwaar voor een hond en je zult zien dat als je die overneemt, de hond veel meer rust heeft.


Er is gewoon een groot verschil tussen: PAK DIT NU OP! en Zou je dit voor mij op willen pakken? Een grote kans dat iemand ook naar het eerste luistert, maar een minder dwingende manier werkt vaak net zo goed. Respect moet je inderdaad verdienen, niet afdwingen.

Wel eens met het verhaal. Het gedrag dat als "dominant" wordt bestempeld is vaak onzeker gedrag. Willen verbloemen dat je het heel spannend vindt. Zie ik bij mijn eigen hond ook.
Tot nu toe dus weinig discussie .

En dat terwijl ik toch met grote regelmaat ook op HP veel gedrag weggezet zie worden als dominantie.

Onzekerheid is een element, maar hoeveel honden zijn er wel niet die gewoon niet weten hoe ze zich bij andere honden moeten gedragen? Ze kennen eigenlijk alleen mensen. Asociaal gedrag puur door gebrek aan een sociaal kader...

EENS!
En het is ook zoveel leuker om het op deze manier te bekijken en mee bezig te zijn.
Het blijft echter wel lastig omdat de oude theorie overal zo ingebakken zit en je het "bewijs" van het bestaan ervan ook vaak tegen denkt te komen. Maar dat is dan niet omdat de hond zo nodig hogerop WIL. Maar omdat hij hogerop MOET omdat de baas het niet voor hem oplost en geen rechtvaardige duidelijke leider is. Dus zal hij in zijn beleving zelf maar de touwtjes in handen moeten nemen want de mens doet het niet...Mensen zien dus vaak gedragingen die ze heel makkelijk onder het kopje dominant wegschuiven...en dat is zo zonde, helemaal voor de band met de hond, want even anders interpreteren geeft een heel ander beeld en dus ook oplossing.

Sorry Frank, maar de titel van het topic sluit voor mij iedere discussie op voorhand uit.
En dus.... van mijn kant geen discussie
Bovendien ga je in context met de titel zo ontzettend kort door de bocht in je openingspost
Voor gedrag wat genoemd wordt daar zijn vele motivaties mogelijk, inherent aan aanleg van de hond
En er is een groot verschil in karakter van honden ook in context met hun vermogen tot leiding geven
en dat ook willen doen.

Maar op HP is deze discussie niet echt mogelijk, ook al door de doelstelling en regels op HP.
En die ga ik dan ook respecteren.


Het mag duidelijk zijn dat ik het in grote lijnen NIET met je eens bent.
Je kan pas oordelen over gedrag, als je de hond ziet en zijn motivatie kan inschatten.

Zie het als een stelling. 

Ik ben wel benieuwd naar inhoudelijke argumenten. Een andere mening leer je vaak meer van dan als iedereen het met je eens is. Ik ben oprecht zeer benieuwd naar de jouwe.

Daarnaast oordeel ik niet over gedrag of beoordeel ik geen gedrag. Ik stel alleen het term dominantie ter discussie op basis verschillende inzichten waar we in toenamende mate over kunnen beschikken. Dat elke individuele hond vraagt om een individuele aanpak ben ik met je eens, maar dat doet niet zo heel veel af aan een discussie over de term dominantie die in mijn ogen regelmatig ten onrechte wordt gebruikt.

Misschien had je dan een vraagteken achter de titel moeten zetten

Maar nee ik ga niet mee in een discussie op hp.

Dat onzeker gedrag vaak totaal tenonrechte als "dominerend" wordt gezien ben ik trouwens roerend met je eens.

Maar dat sluit de motivatie van het "willen domineren" niet uit.
En die motivatie bestaat wel degelijk en eist van de baas heel veel .

Of dominantie wel of niet bestaat weet ik niet maar er moet een zekerheid zitten in een hond die wel degelijk respect afdwingt. Maar voor mijn gevoel heb je zeker honden die heersen die de baas zijn en andere honden afsnauwen bij het minste geringste en hoe noemen we dat dan als het geen dominantie is?Had hier tot twee jaar geleden een jack russelteefje echt een schatje maar zij was wel de roedeleider van 3 grote en1 andere jack russel. Ze was geweldig in omgang met mensen maar duidelijk de baas in huis en al mijn opvangers lag aan haar hoe de andere er mee omgingen want zij was diegene die je kon maken of breken' maar wat is dat dan in welk vakje past haar karakter?

Ik ben net als de topicstarter een leek op dit gebied, en heb de meeste informatie gewoon van (redelijk veel) websites geplukt. Wat ik wel weet is dat als ik op deze manier naar Rhowdy kijk (sommigen zullen haar verhaal onderhand wel kennen), dat ik er een stuk relaxter insta. Rhowdy is rottweiler teefje die buiten niets gewent, is, en ik probeer haar te leren wandelen. Als ik me had vastgehouden aan de theorie dat ze heel dominant is, rottweiler moeilijk moeilijk ras, moet je heel streng de baas over zijn , dan had ik het allang opgegeven. Die omschrijving past namelijk niet bij mij. 
Nu kijk ik naar haar als een hond die nooit heeft geleerd hoe ze met situaties om moet gaan, en ik ben er om haar het te leren en begeleiden. Ze wil niet de baas zijn, maar ze weet gewoon niet hoe ze zichzelf moet beheersen. Zolang ik me daaraan vasthoud ben ik veel zelfverzekerder dan constant erop letten dat Rhowdy niet de baas over mij wordt.

Ik heb wel een vraag hierover: als er iemand op het forum komt, die nooit een hond heeft gehad, en een leuke beginnershond zoekt.. Komen rassen als de golden retriever voorbij. Geeft die persoon aan: ik wil een rottweiler, zullen veel mensen zeggen: "Niet doen, is geen beginnershond, dominant ras etc." 
Hoe past dat beeld van verschillende rassen binnen het plaatje? Of de uitspraak "De Duitse Herder is een sterk ras, die moet je goed de baas zijn want anders nemen ze zelf de leiding." . Ik geloof dat daar ook weldegelijk waarheid in zit. Een rottweiler / herder zal eerder z'n grenzen opzoeken dan een golden, toch?
Misschien niet zo zwart/wit , maar ik geloof dat er weldegelijk 'beginnershonden' en moeilijke honden zijn. Waar zit dat verschil dan in qua verschillende rassen? Toch iets van dominantie of niet?
Ik weet het oprecht niet, dus hoop hier duidelijkheid in te krijgen.

Niet eens zo heel lang geleden was ik het op een aantal punten niet met je eens geweest Frank. Maar als je dingen in de praktijk gaat uitproberen kom je er wel achter dat het honden vooral om samenwerken gaat.
Het heeft zo ontzettend veel te maken met hoe je er zelf instaat. Zoals al eerder genoemd: je kan schreeuwen tegen je hond en sommige honden zullen nog luisteren ook (uit pure loyaliteit en trouw, echt zo onbegrijpelijk dat honden zo goed kunnen zijn) maar op een rustige manier iets duidelijk maken en vragen heeft zo veel meer effect. Als ik al ga staan met het idee ik moet de leider zijn en zal ze wel eens eventjes duidelijk maken wat de bedoeling is luisteren ze wel maar voelen zich totaal niet op hun gemak, wat een stress daar bij komt kijken..
En de rassendiscussie ligt denk ik ook in de slimheid en het aanpassingsvermogen wat bij sommige rassen veel sterker ontwikkelt is, honden die tot dit soort rassen behoren zijn soms gewoon te slim om te doen wat er van ze gevraagd wordt, weten eigenlijk wel betere dingen te doen dan een baasje te gehoorzamen. Kunst aan ons is dan om er zo'n draai aan te geven dat de hond doet wat hij wil, daar plezier in heeft en dan ongemerkt ook nog naar ons luistert.

Ook wederom met je eens. Er zijn honden (en mensen trouwens) die altijd de boventoon willen voeren, die altijd de touwtjes in handen willen hebben, die altijd aan het roer willen staan. Op dat front zijn we het helemaal met elkaar eens.

Ik constateer echter dat er heel veel gedrag in die put genaamd "dominantie"  gegooid wordt. Niet alleen als het om onzeker gedrag gaat, maar ook bij aggresief gedrag en honden die nauwelijks of niet luisteren en zo nog wel meer voorbeelden. Je kent alle voorbeelden zelf denk ik goed genoeg.

Wat ik daarin zie is dat nog altijd heel veel mensen menen dat elke hond streeft naar dominantie. Dominantie als in de macht hebben over alle anderen. Wat ik mijn mijn initiele betoog duidelijk tracht te maken is dat die zienswijze in mijn ogen ontkracht is, sterker nog, dat die zienswijze in mijn ogen onhoudbaar is door opstapelend bewijs.

Maar dat er individuen tussen zitten die die drang wel hebben ben ik in het geheel met je eens, en dat zijn hele uitdagende honden om te houden.

En ik heb je suggestie voor een vraagteken nog even ter harte genomen

Nou ja, je post het niet zomaar... Dus is jouw mening, jouw theorie over het geheel

De Duitse Herder is ook een onzeker ras. En zoals hierboven omschreven is: als honden geen leiding krijgen, nemen ze zelf de leiding. Heeft niets met dominantie te maken, maar de ene hond zal sneller dingen zelf gaan regelen dan de andere hond. Rottweilers en Herders nemen zelf sneller de leiding over, daarom worden ze niet als beginnershonden aangeraden. Beginnende eigenaren zijn vaak wat onzekerder en dat voelen de honden meteen. De Golden Retriever zal misschien vervelend worden naar jou toe, maar om de leiding over te nemen is meer aanleiding nodig dan alleen een onzekere baas.

Hoop dat ik het zo een beetje oké heb uitgelegd..

Ach ik loop wel eens samen met een kennis, die helemaal Cesar Milan fan is, als mijn hond iets doet dan is hij steeds maar dominant volgens haar.

Ik weet dat mijn hond extreem bang is, erg onzeker en dat uit zich dan met angstagressie. Maar nee hoor volgens haar is hij heel dominant en zou hem goed moeten aanpakken.

Euhh dat hij dan ook voor mij bang wordt komt niet hij haar op, een angstige onzekere hond hard aanpakken... Domste wat je kan doen.

ook nog leuk om te lezen is dit is de hond van bradshaw.

Toen ik Lola net had (asielhond, gevonden in een bos) was ze een hond die gromde, uitviel en zelfs echt doorbeet. Iemand die nog zou geloven in de oude dominantietheorie had vast gedacht dat ze een gevaarlijk dominante hond was die de baas wilde spelen. Ik denk dat er niet meer geweest was als ze bij de verkeerde mensen terechtgekomen was die dachten dat ze dominant was en dat de kop in wilden drukken. In werkelijkheid was ze gewoon aan het zeggen dat het allemaal teveel voor haar was en ze niet wist waar ze aan toe was. Met dominantie had het niets te maken.

Ik denk zeker wel dat een hond probeert het beste voor hem/haar te krijgen, en dat manipulatie van het baasje als dat werkt veel voorkomt. Andersom doen wij dat met de hond ook trouwens. Ook dat heeft denk ik niets met dominantie te maken.

Ik vond dit artikel van Christina Sondermann een hele opluchting toen ik het voor het eerst las. Ook deel 2 en 3 horen erbij

http://www.doghouserock.nl/leiderschap2/95-dominantie1.html

Waar staan eigenlijk die studies beschreven van hondenroedels in het wild? En waar komen die eigenlijk voor, zijn dat honden die als wolven leven? Ik zie een wilde hond altijd voor me als een zwerver die rondscharrelt rond afvalhopen van mensen?

Ik vond het goed van David Mech dat hij als "uitvinder van de dominantietheorie" toegegeven heeft dat het toch allemaal anders is dan gedacht.
Er is zoveel intressants te ontdekken aan hondengedrag, en we weten vast nog niet alles. Gelukkig is die eenzijdige theorie inmiddels achterhaald.

Leuk dat je hier over begint. Een van de onderzoeken die ten grondslag ligt aan onder andere de dominantie discussie is een onderzoek van de Zweed Kenth Svartberg. Hij heeft ruim 15.000 honden van 164 verschillende rassen getest op persoonlijkheid. Daarbij worden de "Big 5" persoonlijkheidsdimensies gehanteerd; te weten speelheid, nieuwsgierigheid/onbevreesdheid, achtervolgingsdrang, socialiteit en agressiviteit (die "Big 5"  zijn gemodeleerd naar de "Big 5" in mensen).

Uitkomst was dat die persoonlijkheidsdimensies in alle rassen gelijk voorkomen. Er is niet een ras dat bijvoorbeeld uitgesproken nieuwsgieriger of speelser is (of het tegenovergestelde daarvan) dan anderen. Dat wil trouwens niet zeggen dat er geen verschillen in rassen zitten, maar die komen voort uit gedrag, niet uit persoonlijkheid. Dit alles natuurlijk over honden en hondenrassen als geheel, niet over individuen. Dat wil niet zeggen dat alle rassen hetzelfde zijn, maar de onderliggende persoonlijkheden vertonen van ras tot ras geen uitschieters in een bepaalde richting. In rassen die als schuw worden beschreven komen net zoveel schuwe maar ook nieuwsgierige individuen voor als in rassen die als nieuwsgierig worden beschreven.

Diezelfde "Big 5" kan je ook gebruiken om naar het karakter van een hond te kijken, om zo te zien wat de oorzaak is van bepaald gedrag. Als voorbeeld: een hond die onzeker is zal waarschijnlijk nieuwe objecten niet heel nieuwsgierig en onbevreesd benaderen. Op dominantie toegepast zal een hond die naar anderen dominant gedrag vertoont waarschijnlijk een mix vertonen van nieuwsgierigheid en agressiviteit.

op zich is er met de term "dominantie" niets mis... dominantie kent vele betekenissen
de mens bijvoorbeeld, is een ecologisch dominante diersoort. om maar eens iets te noemen 


qua gedrag bij de hond, bestaan er veel misvattingen over. zoals je terecht aangeeft:

ik ben het helemaal eens met deze quote. maar dat berust op een verkeerde interpretatie van het woord. als je dominantie ziet als een dier met een leidende sociale positie binnen een familiegroep , lijkt me dat een prima definitie. 

dus dominantie ontkracht? - nou nee, maar wel het onjuist gebruik van die term 

Helemaal met je eens, Frank! Heb je toevallig het boek 'de wijsheid van honden' ook gelezen? Dit jaar uitgekomen en er staan dezelfde feiten in die jij in je beginpost hebt opgenoemd. (ik moet hem trouwens nog kopen, maar heb hem al eens doorgebladerd) 

Op de quote hierboven: 

Ik snap wat je bedoelt en ik stoor me er weleens aan dat het op zo'n manier gebracht wordt. Wel denk ik dat er moeilijkheidsgraden zitten tussen rassen in verband met karaktereigenschappen, wat trouwens niet bepaald of een hond een goede beginnershond zou zijn--want dat hangt naar mijn mening helemaal af van de persoon die hem neemt. 

Ik denk dat je als beginner die een hond zoekt beter kan zoeken naar een juiste match met je eigen persoonlijkheid en je behoeftes dan dat je gaat kijken welke honden bekend staan als 'makkelijk' en honden vermijdt die bekend staan als 'moeilijk'. 

Een vlot persoon die zelfverzekerd en onverstoorbaar is, zal makkelijker met een zelfstandige, koppige of pittige hond om kunnen gaan dan iemand die wat besluiteloos, onzeker en snel prikkelbaar is. Die laatste persoon is waarschijnlijk beter af met een rustige, niet veeleisende en vergevingsgezinde hond. 

Die tweede persoon zou ik het niet aanraden, maar die eerste persoon zou naar mijn mening best een Mechelaar als eerste hond kunnen nemen. Ondanks dat Mechelaars nu niet bepaald bekend staan als fantastische beginnershond. Om maar een voorbeeld te noemen.

Zekers, absolute aanrader. Daarvoor echter ook Ian Dunbar en Bruce Fogle om er twee te noemen. Ik heb overigens ook bijvoorbeeld een aantal boeken van Cesar Milan gelezen om een heel andere richting te benoemen.

Maar voor de mensen die dit soort dingen echt interessant vinden: The Genius of Dogs (de Wijsheid van Honden). Briljant.

Ik ben het volledig met je eens, Frank! En bedankt voor je topic, trouwens. Vind dit heel interessant, eindelijk ook wat meer duidelijkheid.

Dan ga ik hem zeker kopen! 

Ik heb ook een paar boeken van Cesar Millan gelezen, maar ik kon me niet vinden in wat hij schreef.

Ik zou het juist wel vaak dominant gedrag noemen weliswaar vaak voortkomend uit onzekerheid (gevoel). 

Uiteindelijk ligt het er maar helemaal aan welke definitie je aan dominantie toeschrijft en hoe een ieder die interpreteert en gebruikt. Bij veel mensen gaan de haren overeind staan zodra het woord gebruikt wordt (denkend ad achterhaalde theorie van Dr. Mech) terwijl ik daar bv. geen kwaad in lees maar bij 'dominant(ie)' dus ook helemaal niet daaraan denk. Ik lees het vrijwel altijd als dominant gedrag en daar geloof ik in. Dominantie is voor mij net zo goed een onderdeel van het (honden)leven als onderdanigheid en alles daartussenin. Het een kan niet bestaan zonder het ander.

Goja; waarom mag zo'n discussie niet op HP? (ken de juiste toedracht niet die je bedoelt)

ik kijk altijd zo uit naar je inbreng.

Frank; interessant topic, en met de puristische uitleg van Joop erbij, kunnen we al veel beter distilleren wat de essentie van een juiste omschrijving van het woord dominantie hier moet zijn en of we dat dan kunnen projecteren op onze viervoeters.

Ik zie ook vaker een onzekere hond dan een dominante.

Om eerlijk te zijn (zoals ik het zie); een dominante hond komt zelfs niet vaak 'dominant' in de dagdagelijkse betekenis voor.
Die zijn te subtiel en te slim (dat is een vereiste voor dominantie, anders is het banale agressie) om opvallend te werk te gaan.
Die krijgen op een stille manier datgene wat ze willen en vaak hebben we het niet eens bewust in de gaten.

samengevat;

dominantie (algemeen foutief gebruikt) is altijd onzekerheid (vertaalt zich in agressie, dus 'valse of geen echte' dominantie.

dominantie (als effectieve gedragseigenschap) is zelden direct zichtbaar, maar wel een geëxploiteerd goed door de zekere hond.

Is zoals ik het zie, ik wil niet dominant overkomen. (de dagdagelijkse betekenis)

ik vind dit werkelijk prachtig omschreven. enige discussiepuntje (voor mij) is het woordje "altijd"... dat denk ik dan weer niet 

omdat als je gelooft (zoals ik doe)  dat honden zeker wel "dominerend" kunnen zijn vanuit de motivatie de sturende persoon te zijn, vanuit zelfverzekerdheid (dus geen agressie vanuit onzekerheid !!) daaruit volgt dat als een hond dat kan, waarom zijn baas het dan ook niet kan gebruiken ??

sterker nog: dat dat zelfs een gepast antwoord is (waarbij ik geen geweld predik trouwens)
en ik heb nooit het gevoel dat die manier met je hond omgaan op HP bespreekbaar is.
in het verleden heb ik daar heel slechte ervaringen mee

maar er zijn in mijn optiek wel degelijk zeer sterk sturende honden, die dat heel lang kunnen doen op een zeer subtiele wijze, ze zijn zo zelfverzekerd, en daardoor rustig en zeker niet als 1e agressief, dat het nauwelijks opvalt, tenzij je heel goed kijkt, maar deze honden, kunnen, als hen uitdrukkelijk "de voet dwars" wordt gezet (al dan niet letterlijk) ook ongelofelijk hard corrigeren, als zij vinden dat ze daar het recht toe hebben.

En dat is een heel verschil met de hond die helemaal van nature geen leidingsgevende capaciteiten heeft (of nauwelijks) maar wel in die positie wordt gedwongen omdat zijn eigenaar/gezin, hem -haar op geen enkele manier leiding geeft, dan kan de hond niet anders, maar is er eigenlijk ongeschikt voor, en gaat dus heel makkelijk over tot (angst) agressie.

uiteraard zet ik het hier te zwart/wit neer, want ik denk dat uiteindelijk elk levend wezen ook zijn zwakke punten heeft en in bepaalde setting toch onzeker kan worden (als is hij/zij nog zo zelfverzerkerd) maar dat doet dan niets af van de capaciteiten die, in dit geval de hond, in wezen in zijn karakter heeft.

eigenlijk is het simpel:
als je onzekere honden hebt, heb je ook zelfverzekerde....
als je honden hebt die geen leiding kunnen geven, zijn er dus ook honden die dat wel kunnen
(het 1 kan nooit het ander uitsluiten)

ik vind het dus onzin om te stellen dat een hond die op de bank klimt PER DEFINITIE dat doet omdat hij zo
graag zacht wil liggen en daar geen andere motivatie voor zou kunnen hebben.
want ik denk dat dat dus wel kan, en dat is geheel afhankelijk van de hond in kwestie in combinatie met
de mensen met wie hij/zij leeft, en dan zijn er aardig wat variabelen.

Joop; wat mij betreft is die altijd goed te vervangen door 'vaak' (kleine rechtzetting, maar je hebt gelijk, was wat te slordig/algemeen)

Goja; snap het.
En je voorbeeld van de hond op de bank illustreert perfect het beeld dat ik bij de subtiel sturende voor ogen had.
Soms is het gemakzucht en soms kan de grens opschuiven naar even subtiel proberen...(hond gebonden)

Een hond is hogergeschakeld (neurologisch), dus is het niet vreemd dat we daar ook verschillende persoonlijkheden tegenkomen.